Władze miejskie i powiatowe

Regulamin forum
1. Treści i załączniki umieszczane w postach mogą być użyte w działalności Dawnego Tczewa przy zachowaniu dbałości o dane wrażliwe.

Autor Tematu
mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Władze miejskie i powiatowe

#1

Post autor: mzk »

Szanowni Państwo,

Przygotowując pewien maszynopis sporządziłem pewne spisy (dla uporządkowania kilku spraw). Myślę, że mogą Państwa zainteresować.


Starostowie tczewscy (1945–1950)

1. p.o. Tadeusz Mężyk [PPR] (marzec 1945)
2. Paweł Pucek [SL] (marzec–kwiecień 1945 r.)
3. Tadeusz Mężyk [PPR] (kwiecień–maj 1945 r.)
4. p.o. Leonard Franczewski [bezpartyjny] (maj–sierpień 1945 r.)
5. Jan Krassowski [PPS] (sierpień 1945 r. – maj 1948 r.)
6. p.o. Janusz Tempski [PPR] (maj – sierpień 1948 r.)
7. Zbigniew Szajna [PPS/PZPR] (sierpień 1948 r. – marzec/kwiecień 1950 r.)
8. p.o. Kazimierz Justian [PZPR] (marzec/kwiecień–maj 1950 r.)



Burmistrzowie tczewscy (1945–1950)

1. Wojciech Dudkiewicz [bezpartyjny] (marzec 1945 r.)
2. Tadeusz Mężyk [PPR] (marzec – kwiecień 1945 r.)
3. Marian Wojak [PPR] (kwiecień – sierpień 1945 r.)
4. Jan Milewski [PPR] (sierpień 1945 r. – grudzień 1946 r.)
5. p.o. Wiktor Januszewski [PPS] (grudzień 1946 r.)
6. Dionizy Cichocki [PPR/PZPR] (grudzień 1946 – wrzesień 1949 r.)
7. Józef Kulwicki [PZPR] (wrzesień 1949 – maj 1950 r.)


Przewodniczący Prezydium PRN w Tczewie (1945–1956):

1. Jan Andrysiak [PPR/PZPR] (czerwiec 1945 r. – luty 1949 r.)
2. p.o. Czesław Witczak [PZPR] (luty – kwiecień 1949 r.)
3. Paweł Chudyk [PZPR] (kwiecień 1949 r. – marzec 1952 r.)
4. Wojciech Stefański [PZPR] (marzec 1952 r. – kwiecień 1955 r.)
5. p.o. Ryszard Kunicki (kwiecień – lipiec 1955 r.)
6. p.o. Kazimierz Rzeczycki [PZPR] (maj – lipiec 1955 r.)
7. Brunon Tuski [PZPR] (lipiec 1955 r. – 1960 r.)


Przewodniczący Prezydium MRN w Tczewie (1945–1956) :

1. Stefan Cisłak (marzec – czerwiec 1945 r.)
2. Stanisław Wodzeński [PPR] (czerwiec – październik 1945 r.)
3. Feliks Dąbek [PPR/PZPR] (listopad 1945 – maj 1949 r.)
4. Stanisław Mitrut [PZPR] (maj 1949 r. – czerwiec 1950 r.)
5. Józef Kulwicki [PZPR] (czerwiec 1950 r. – wrzesień 1951 r.)
6. Stanisław Raczyński [PZPR] (wrzesień 1951 r. – lipiec 1952 r.)
7. Michał Białkoń [PZPR] (lipiec 1952 r. – styczeń 1954 r.)
8. p.o. Wanda Siczek (styczeń – marzec 1954)
9. Kazimierz Bąk [PZPR] (marzec 1954 r. – 1958 r.)


I sekretarz Komitetu Powiatowego PPR w Tczewie (1945–1948):

1. Jan Andrysiak (marzec 1945 r. – kwiecień 1947 r.)
2. p.o. Józef Gołębiowski (kwiecień – czerwiec 1947 r.)
3. p.o. Stefan Leitgeber (czerwiec – sierpień 1947 r.)
4. Jadwiga Kość (sierpień 1947 r. – wrzesień 1948 r.)
5. p.o. Józef Przemienicki (kwiecień – sierpień 1948 r.)
6. Wacław Banaś (wrzesień – grudzień 1948 r.)


I sekretarze Komitetu Powiatowego PZPR w Tczewie (1948–1956):

1. Wacław Banaś (grudzień 1948 r. – marzec 1949 r.)
2. Wacław Adamski (marzec 1949 r. – czerwiec 1950 r.)
3. Aleksander Sewielski (czerwiec 1950 r. – listopad 1950 r.)
4. p.o. Józef Pawelczyk (listopad 1950 r. – styczeń 1951 r.)
5. Ludwik Stawicki (luty 1951 r. – kwiecień 1951 r.)
6. Jan Kruszyński (kwiecień 1951 r. – grudzień 1951 r.)
7. Emilian Deklewa (grudzień 1951 r. – kwiecień 1955 r.)
8. Jan Kozłowski (kwiecień 1955 r. – 1957 r.)


Przewodniczący Powiatowego Komitetu PPS w Tczewie (1945–1948)

1. Józef Ziomek (marzec – sierpień 1945 r.)
2. Kazimierz Burchard (sierpień 1945 – marzec 1946 r.)
3. Adolf Galant (marzec 1946 r. – czerwiec 1947 r.)
4. Jan Krassowski (czerwiec 1947 r. – kwiecień 1948 r.)
5. Józef Dziadecki (kwiecień– listopad 1948 r.)
6. Jan Gojka (listopad – grudzień 1948 r.)
Za ten post autor mzk otrzymał podziękowania (total 4):
mirza3 (7 paź 2018, o 14:58) • LukaszB (7 paź 2018, o 18:28) • Jadzia (8 mar 2019, o 20:08) • Wałasz (17 sie 2023, o 15:41)
Ocena: 50%

Wałasz
Najemca
Najemca
Reakcje:
Posty: 271
Rejestracja: 15 lis 2012, o 08:51
Podziękował;: 249 razy
Otrzymał podziękowań: 322 razy
Kontakt:

Re: Władze miejskie i powiatowe

#2

Post autor: Wałasz »

mzk pisze: 6 paź 2018, o 10:34 Przewodniczący Prezydium MRN w Tczewie (1945–1956) :
1. Stefan Cisłak (marzec – czerwiec 1945 r.)
Stefan Cisłak (ur. 1905-07-08, zm. 1978-02-08) w 1945 r. znalazł się w gronie 5 osadników, którym przydzielono po prawie 20 ha ziemi z majątku wdowy Preuss na Czyżykowie. Mieszkał w dworku na dawnej Polnej 4, który był podzielony między wspomniane 5 rodzin. Co ciekawe, nie utrzymał się tam zbyt długo jako rolnik, gdyż w ramach antykułackiej propagandy wszyscy osadnicy wraz z nim ostatecznie zrzekli się swoich gospodarstw parcelacyjnych i opuścili nieruchomości w latach 1951-52. Nota bene dopiero wtedy dobra rycerskie Czyżykowa stały się częścią PGR. Stefan Cisłak przeniósł się wówczas do dawnego dworku Waligóry i Łubieńskich (siedziba majątku Górki na Tczewskim Polu), zajmując jego parter. Na pocz. lat 70., po tym jak gmach został przeznaczony do wyburzenia w związku z budową FPS (por. wątek "Elektrometal"), przeprowadził się do Tarnowa, gdzie mieszkał aż do śmierci.
Stefan został pochowany na tarnowskim cmentarzu komunalnym. Tu można zobaczyć nagrobek, na którym umieszczono fotografię zmarłego: https://tarnow.grobonet.com/grobonet/st ... g=80215619

Autor Tematu
mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Władze miejskie i powiatowe

#3

Post autor: mzk »

Jedna z najczarniejszych postaci w historii powiatu tczewskiej. Jego upadek polityczny i też poniekąd materialny nie był związany z kwestiami ideologicznymi, czy też "klasowymi", a tylko przez jego wybujałe żądania oraz niezrozumiałe ambicje. Proszę mi uwierzyć, że gdyby nie przegrana w licytacji o władze latem 1945 r., to sam by uczestniczył w wywłaszczaniu ludzi w latach następnych.

Autor Tematu
mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Władze miejskie i powiatowe

#4

Post autor: mzk »

„W dniu 12.7 br. [1945] w godz. popołudniowych podczas mego urzędowania w Zarządzie Miejskim wezwał mnie wiceburmistrz ob. Nast Eugeniusz do telefonu. Telefonował por. Cisłak Stefan, który zaczął mi wymyślać w sprawie osobistej – mieszkaniowej. Na moją prośbę, by zniżył głos, bo nie mogę nic zrozumieć por. Cisłak jeszcze bardziej zaczął krzyczeć i w końcu odwiesił słuchawkę. Ponieważ nie wiem, skąd telefonował, nie mogłem sprawy wyjaśnić. Wiceburmistrz dodatkowo stwierdził, ze por. Cisłak Stefan żądając przywołania mnie do telefonu wyraził się: <<Dajcie mi tego szubrawca Wojaka>>.
O godz. 18,30 podczas posiedzenia Miejskiej Rady Narodowej na którym byłem obecny celem złożenia sprawozdania przybył por. Cisłak i po moim uzupełnieniu do sprawozdania komisji mieszkaniowej zabrał głos i coraz bardziej unosząc się zaczął to mnie, to urzędników oskarżać, że się go wyrzuca z mieszkania. W toku przemówienia padały pod adresem moim takie wyrazy jak: <<ten niby PPR – owiec>>, <<czy łapówki brał czy nie – nie widziałem>>, <<drugi Mężyk>> itp. Po przemówieniu por. Cisłaka Stefana opuściłem posiedzenie gdyż musiałem udać się na inne zebranie.
Ponieważ obrażono mnie publicznie podczas urzędowania, a obrażający jest moim towarzyszem partyjnym i członkiem Komitetu Wojewódzkiego [PPR], proszę Komitet Powiatowy [PPR] o decyzję, czy mam nadać sprawie normalny tok urzędowy, czy też Komitet Powiatowy udzieli mi zadośćuczynienia wzgl. przekaże sprawę do Komitetu Wojewódzkiego do rozpatrzenia.
Podkreślam jeszcze raz, że zostałem ciężko obrażony wobec członków Miejskiej Rady Narodowej, że autorytet Burmistrza został silnie podważony nie mówiąc już o politycznych akcentach w przemówieniu por. Cisłaka, co do których sądzę właściwe konsekwencję zostaną wyciągnięte.
Oczekuje odpowiedzi i decyzji do godz. 14-tej dnia 13 bm. po którym to czasie będę się uważał za nieskrępowanego w wyborze drogi do otrzymania zadośćuczynienia
Marian-Stanisław Wojak"

Autor Tematu
mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Władze miejskie i powiatowe

#5

Post autor: mzk »

Wałasz pisze: 17 sie 2023, o 15:41
mzk pisze: 6 paź 2018, o 10:34 Przewodniczący Prezydium MRN w Tczewie (1945–1956) :
1. Stefan Cisłak (marzec – czerwiec 1945 r.)
Stefan Cisłak (ur. 1905-07-08, zm. 1978-02-08) w 1945 r. znalazł się w gronie 5 osadników, którym przydzielono po prawie 20 ha ziemi z majątku wdowy Preuss na Czyżykowie. Mieszkał w dworku na dawnej Polnej 4, który był podzielony między wspomniane 5 rodzin. Co ciekawe, nie utrzymał się tam zbyt długo jako rolnik, gdyż w ramach antykułackiej propagandy wszyscy osadnicy wraz z nim ostatecznie zrzekli się swoich gospodarstw parcelacyjnych i opuścili nieruchomości w latach 1951-52. Nota bene dopiero wtedy dobra rycerskie Czyżykowa stały się częścią PGR. Stefan Cisłak przeniósł się wówczas do dawnego dworku Waligóry i Łubieńskich (siedziba majątku Górki na Tczewskim Polu), zajmując jego parter. Na pocz. lat 70., po tym jak gmach został przeznaczony do wyburzenia w związku z budową FPS (por. wątek "Elektrometal"), przeprowadził się do Tarnowa, gdzie mieszkał aż do śmierci.
Stefan został pochowany na tarnowskim cmentarzu komunalnym. Tu można zobaczyć nagrobek, na którym umieszczono fotografię zmarłego: https://tarnow.grobonet.com/grobonet/st ... g=80215619
I by uporządkować pewną sprawę. Stefan Cisłak nie znalazł się sam wśród 5 osadników....to on rozdzielał przydziały jako pełnomocnik ds. reformy rolnej na powiat tczewski. Po nim funkcję tę objął jego przyszły zieć - wówczas chor. Franciszek Błaszczak, który opiekował się swoim teściem po jego politycznym upadku. Chronił go do 1952 r., kiedy do ponownie wstąpił do wojska i został przeniesiony na południe kraju. I jak widzimy, w tym samym czasie Cisłak zostaje pozbawiony ziemi. Nigdy nie był kułakiem, tylko w 1952 r. ekipa partyjna nie pamiętała już o podporuczniku, który za swoją kłotliwość i brak kompetencji stracił wszystko - najpierw w Tczewie (latem 1945 r.), a następnie w Gdańsku (w 1946 r.).

Wałasz
Najemca
Najemca
Reakcje:
Posty: 271
Rejestracja: 15 lis 2012, o 08:51
Podziękował;: 249 razy
Otrzymał podziękowań: 322 razy
Kontakt:

Re: Władze miejskie i powiatowe

#6

Post autor: Wałasz »

Zgadza się. Franciszek Błaszczak jest pochowany w tym samym grobowcu co Stefan. Można zobaczyć pod ww. odnośnikiem. Znam nazwiska pozostałych osadników. Ogólnie zachowane relacje mówią o naciskach PUBP w zakresie zrzeczenia się osad, ale jest pewien problem. Zastanawia mnie w tym wszystkim jedna rzecz - jakim cudem czyżykowskie dobra "porycerskie" pani Preuss, liczące prawie 100 ha z których Stefan Cisłak (nota bene pełnomocnik ds. reformy rolnej nie tylko na pow. tczewski lecz całe woj. gdańskie) i inni otrzymali swój przydział, nie są w ogóle wymienione na liście majątków parcelowanych gminy miejskiej Tczew. Powojenne dokumenty Starostwa Powiatowego wzmiankują tylko posiadłości Herberta Goertza oraz Górki po Waligórze i Łubieńskich. Takie gospodarstwa jak np. Preussów powinny być ewidencjonowane, tym bardziej jeśli poddano je reformie rolnej. Co więcej z udostępnionej listy archiwów nigdzie nie natrafiłem na akta tej parcelacji powojennej. Sprawę znam tylko z relacji ustnej, ale dziwne to wszystko jest. Poniekąd najważniejszy majątek ziemski na Czyżykowie jak widmo?
Jednostka APG pt. "Organizacja reformy rolnej na terenie powiatu tczewskiego (24.IV - 03.V.1945)", sygn. 1647/314:
P8213447.JPG
P8213439.JPG

Autor Tematu
mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Władze miejskie i powiatowe

#7

Post autor: mzk »

To problem, że w eielu miejscach brakuje dokumentów. Proszę mi uwierzyć, że to nie jedyny taki przypadek. W całym powiecie rozparcelowano ponad 90 majątków. Proszę zwrócić uwagę na jeszcze jedno. Oni dostali po 20 ha. Według dekretu o reformie z 1944 r. nadziały te nie powinny być większe niż 15 ha. Nie zdziwiłbym się bardzo, gdyby to była samowola samego Cisłaka. Poza tym, sam zainteresowany, pomimo przydziału na Polnej, miał mieszkanie na dzisiejszym pl. Hallera.
Ostatnio zmieniony 24 sie 2023, o 21:29 przez mzk, łącznie zmieniany 2 razy.
Za ten post autor mzk otrzymał podziękowanie:
Wałasz (25 sie 2023, o 11:38)
Ocena: 12.5%

Autor Tematu
mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Władze miejskie i powiatowe

#8

Post autor: mzk »

Ps. Cisłak nigdy nie był pełnomocnikiem wojewódzkim. Źle Pan odczytał dokument. Cisłak podpisuje się "wz." (w zastępstwie) pełnomocnika wojewódzkiego, którym w tym czasie był B. Ratomski. Gdyby Cisłak doszedł tak wysoko, to byłby najważniejszą osobą w całym powiecie. A przegrał walkę o władze z Andrysiakiem, Wodzeńskim, Wojakiem, a nawet z Nastem.
Za ten post autor mzk otrzymał podziękowania (total 2):
LukaszB (24 sie 2023, o 21:43) • Wałasz (25 sie 2023, o 11:38)
Ocena: 25%

Wałasz
Najemca
Najemca
Reakcje:
Posty: 271
Rejestracja: 15 lis 2012, o 08:51
Podziękował;: 249 razy
Otrzymał podziękowań: 322 razy
Kontakt:

Re: Władze miejskie i powiatowe

#9

Post autor: Wałasz »

Faktycznie to "wz" mi umknęło - dziękuję za zwrócenie uwagi. Ogólnie to wszystko zaczyna układać się w pewną logiczną całość. Jeżeli w tym konkretnie przypadku reforma została przeprowadzona poniekąd samowolnie i z naruszeniem obowiązujących przepisów prawa, to nie potrzeba było później zbyt wielu argumentów ze strony PUBP czy władz, żeby skłonić osadników do zrzeczenia się przyznanych im nieruchomości. Zwłaszcza gdy zbiegło się to z wyjazdem Fr. Błaszczaka w 1952 r. Wiadomo - relacje osobowe (w szczególności po latach) nie będą często obiektywne, a zastępczy argument "kułacki" jest zawsze dobrym usprawiedliwieniem. ;)

A tak przy okazji:
1. Czy wątki powojennej reformy rolnej będą poruszanej w Pana nowej książce? Z tym wiąże się wiele ciekawostek, np. z majątków Górki Waligóry i Czyżykowo/Górki II Goertza powstaje sporo osad rolniczych w okolicy ob. 30 Stycznia, a dekadę później część z tych terenów idzie pod osadnictwo mieszkaniowe (np. Bema), a w kolejnych latach inne jeszcze pod FPS czy Górki Przemysłowe. Czy one były odbierane osadnikom czy oddawali je np. w zamian za mieszkanie?
2. Czy w archiwach, które Pan badał, natrafił gdzieś na sprawę tego majątku czyżykowskiego z siedzibą na Polnej 4 i związanej z nim cegielni, w tym kwestii tych osadników rolnych po wojnie (z Cisłakiem włącznie)?

Autor Tematu
mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Władze miejskie i powiatowe

#10

Post autor: mzk »

jeżeli kwestiom "kułackim" poświęciłem kilka zdań więcej - z tego względu, że spodobały one potężne przesilenie w lokalnym aparacie władzy - to już jeżeli chodzi o samą reformę rolną, to przedstawiłem ją jako zjawisko, nie wchodząc w szczegóły jednostkowe. To też pokazuje, że z punktu widzenia ówczesnych decydentów powiatowych, miejskich, gminnych była ona stosunkowo mało zajmująca. W tej dyskusji jedno umyka. Pierwsze prace nad reformą rolną w powiecie tczewskim ruszyły - mówię z pamięci, więc mogę się mylić - po 26 marca, a już 15 maja ogłaszają, że jest "w zasadzie zakończona". Oczywiście parcelacja (lub "domiary" jak to określano) niektórych majątków będzie jeszcze trwała miesiącami, ale to w maju reforma rolny schodzi z agendy posiedzeń władz. Stanowisko pełnomocnika, jak również odpowiednie komórki w starostwie i gminach nadal funkcjonowały, ale dla władz reforma zakończyła się w maju 1945 r., a zmieni to dopiero 1948/1949 r. kiedy zacznie się akcja kolektywizacji.
Wiem, że odpowiedź ta może wydawać się mało satysfakcjonująca, ale praca po skrótach ma ponad 600 stron. Gdyby tak szczegółowo podejść do każdego zagadnienia spowodowałoby, że ta miałaby lekko licząc ponad 1000.
ODPOWIEDZ