Edmund Raduński

Znani i nieznani tczewianie; ludzie zasłużeni dla miasta i
honorowi obywatele miasta
Regulamin forum
1. Treści i załączniki umieszczane w postach mogą być użyte w działalności Dawnego Tczewa przy zachowaniu dbałości o dane wrażliwe.
Awatar użytkownika

Autor Tematu
LukaszB
Burmistrz
Burmistrz
Reakcje:
Posty: 7995
Rejestracja: 21 sty 2011, o 17:54
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 683 razy
Otrzymał podziękowań: 562 razy
Płeć:
Kontakt:

Edmund Raduński

#1

Post autor: LukaszB »

Ze strony tczew.pl, autor Piotr Paluchowski

Jednym z najwybitniejszych tczewian dwudziestego wieku jest z pewnością Edmund Raduński, działacz społeczny żyjący przed drugą wojną światową. Przyszedł na świat 27 października 1889 r. w Jaroszewicach, które znajdowały się w powiecie kościerskim. Pochodził z rodziny rolniczej, miał aż jedenaścioro rodzeństwa.
Podstawowe wykształcenie odebrał w miejscowej szkole ludowej. Następnie uczył się w chojnickim gimnazjum, jednak został stamtąd wydalony, gdyż zapisał się do tajnego Kółka Filaretów. Następnie podjął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Jednakże i tej edukacji nie był w stanie ukończyć. Powodem był brak pieniędzy.
W tym czasie rodzice Edmunda Raduńskiego postanowili sprzedać gospodarstwo pod Kościerzyną. Przyprowadzili się w okolice Tczewa. Kupili dom wraz z ziemią w pobliskim Maleninie. W 1918 r. zmarł ojciec przyszłego społecznika. Mama Edmunda sprzedała gospodarstwo w Maleninie i nabyła dom w Tczewie. Mieści się on przy dzisiejszej ulicy Kościuszki (nr 9).
Jeszcze w tym samym roku Edmund Raduński został kierownikiem Banku Ludowego w Tczewie. W 1920 r. był jednym z organizatorów przygotowujących powitanie wkraczającego Wojska Polskiego na czele z Józefem Hallerem. W okresie międzywojennym stał bardzo znanym i cenionym społecznikiem tczewskim. Jemu należy przypisać m.in. udział w powołaniu Spółdzielni Spożywców „Zgoda”. Widział wielką szansę na rozwój Tczewa, gdyby powstał tutaj port morsko – rzeczny. Stąd też brał czynny udział w pracach Towarzystwa Żeglugi „Wisła – Bałtyk”. Udzielał się w miejscowym Polskim Czerwonym Krzyżu oraz Polskim Białym Krzyżu.
Brał udział także w życiu politycznym miasta nad Wisłą. Był miejskim radnym, członkiem Zarządu Miejskiego i naczelnym sekretarzem Wydziału Ogólnego Zarządu Miejskiego.
W 1927 r. wydał książkę własnego autorstwa, noszącą tytuł „Zarys dziejów miasta Tczewa”. Była to pierwsza, historyczna monografia Tczewa napisana przez Polaka w języku polskim. Edmunda Raduńskiego należy również uznać za krzewiciela tradycji kociewskich. Od 1938 r. pod jego redakcją wychodził dodatek „Kociewie”, który był dołączany do „Gońca Pomorskiego” i „Dziennika Starogardzkiego”. Do wybuchu drugiej wojny światowej zdołał opublikować dwanaście numerów tego dodatku.
Patriotyczną postawę Edmunda Raduńskiego zauważyła miejscowa mniejszość niemiecka. Dlatego też po wkroczeniu wojsk hitlerowskich został jako jeden z pierwszych aresztowany. Wraz z innymi działaczami społecznymi i księżmi z terenu powiatu tczewskiego, osadzono go w tczewskich koszarach. Został zamordowany 13 października 1939 r. Jego brat, Antoni, zginął w Lesie Szpęgawskim. W 1945 r. ekshumowano zwłoki ofiar hitlerowskiego bestialstwa. Szczątki Edmunda Raduńskiego spoczęły na cmentarzu, przy obecnej ulicy 30 Stycznia.
Pamiętając o zasługach tego wybitnego społecznika okresu II Rzeczpospolitej społeczeństwo tczewskie postanowiło ufundować tablicę pamiątkową. W 1980 r. odsłonięta ją na budynku przy ulicy Kościuszki 9, tam gdzie Edmund Raduński spędził wiele lat działając na rzecz miasta Tczewa.
"Nasze czyny mogą jednakowoż przetrwać długo, o ile otrzymają potwierdzenie poprzez słowa świadków lub uratują pamięć dzięki spisaniu" Sambor II
Awatar użytkownika

Autor Tematu
LukaszB
Burmistrz
Burmistrz
Reakcje:
Posty: 7995
Rejestracja: 21 sty 2011, o 17:54
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 683 razy
Otrzymał podziękowań: 562 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Edmund Raduński

#2

Post autor: LukaszB »

Dużo informacji o Edmundzie Raduńskim zawiera artykuł w KMR z 2004 roku http://www.mbp.tczew.pl/digitalizacja/a ... _nr_47.pdf
Załączniki
raduński.jpg
"Nasze czyny mogą jednakowoż przetrwać długo, o ile otrzymają potwierdzenie poprzez słowa świadków lub uratują pamięć dzięki spisaniu" Sambor II
Awatar użytkownika

Autor Tematu
LukaszB
Burmistrz
Burmistrz
Reakcje:
Posty: 7995
Rejestracja: 21 sty 2011, o 17:54
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 683 razy
Otrzymał podziękowań: 562 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Edmund Raduński

#3

Post autor: LukaszB »

Jednodniówka wydana w 1939 r. z okazji 10 lecia istnienia okręgu tczewskiego katolickich stowarzyszeń młodzieży miejskiej zawiera krótki artykuł Edmuna Raduńskiego "Tczew wczoraj, dziś i jutro" (polona.pl)
rad.jpg
rad (2).jpg
Załączniki
rad (3).jpg
"Nasze czyny mogą jednakowoż przetrwać długo, o ile otrzymają potwierdzenie poprzez słowa świadków lub uratują pamięć dzięki spisaniu" Sambor II
ODPOWIEDZ