Muscate i inni

[Ramses74]

Kto to jest i co miał wspólnego z Tczewem
Odp.po 20.00 godz.
D.W.

[tczewianka]

To jest Willy Muscate - właściciel fabryki maszyn rolniczych, inicjator i założyciel Parku Miejskiego w Tczewie

[zaakceptowany][/zaakceptowany]

[Ramses74]

To jest Willy Muscate - właściciel fabryki maszyn rolniczych, inicjator i założyciel Parku Miejskiego w Tczewie

Tak,to jest bardzo dobra odpowiedź
D.W.

[mirza3]

Poszukując informacji o tczewskich lokomobilach i innych maszynach natknąłem się również na ciekawe informacje bardziej odnoszące się do dziejów tczewskich firm czy też przemysłowców niż wytwarzanych wyrobów.
Zaczynając od jednej z największych firm dawnego Tczewa (i nie tylko) - A.P. Muscate.
Informację o początkach firmy znaleźć można w Königlich Preußischer Staats-Anzeiger z pamiętnego roku pruskiego triumfu 1871, gdzie w numerze z 4 lutego, parę szpalt po informacjach o zakończonej właśnie wojnie, w nudnym dziale dotyczącym zmian w rejestrach handlowych, można było przeczytać:

Rejestr handlowy.JPG (256.63 KiB) Przejrzano 4066 razy

Rejestr handlowy.JPG (256.63 KiB) Przejrzano 4066 razy

Rejestr Handlowy
Rejestr handlowy królewskiego sądu miejskiego w Berlinie
...
Stosownie do rozporządzenia z 31 stycznia, dnia 1 lutego 1871 roku wpisane zostało:
1) w naszym rejestrze spółek pod nr 168:
że istniejąca dotąd pomiędzy kupcami Edwin Theodor Hoppenrath i Alfred Paul Muscate w Gdańsku pod firmą

Hoppenrath & Muscate

spółka handlowa przy obopólnej zgodzie zostaje rozwiązana i likwidacja tejże następuje przez wspólnika Muscate;
2) w naszym rejestrze firm pod nr 824:
że kupiec Alfred Paul Gustav Muscate w Gdańsku pod firmą:

A. P. Muscate

założył placówkę handlową
Gdańsk, 1 lutego 1871
Królewskie kolegium handlu i admiralicji[/cytat]
Jak wiadomo, (Historia Tczewa, red. W. Długokęcki) pod koniec 1871 r. uruchomiono fabrykę, wówczas jeszcze, pod Tczewem, przy szosie prowadzącej do Starogardu. Z pochodzącego z nieco późniejszego roku 1898, Zestawienia fabrycznych kas chorych Rzeszy Niemieckiej dowiedzieć się można, że w tczewskiej fabryce istniała "kasa chorych", czyli rodzaj ubezpieczenia zdrowotnego i emerytalnego, współfinansowanego przez właściciela przedsiębiorstwa.

Kasa chorych.JPG (163.57 KiB) Przejrzano 4066 razy

Kasa chorych.JPG (163.57 KiB) Przejrzano 4066 razy

"Kasa chorych" istniała także u Ventzkiego w Grudziądzu , o której to firmie już poniżej.
Rodzinny interes braci Alfreda Paula i Wilhelma Alberta rozwijał się całkiem nieźle i w w roku 1899 byli juz współwłaścicielami firmy z Grudziądza, która funkcjonowała dalej, zachowując oryginalną, kojarzoną z dobrymi produktami nazwę.

Ventzki.JPG (291.5 KiB) Przejrzano 4066 razy

Ventzki.JPG (291.5 KiB) Przejrzano 4066 razy

Ostatnia zmiana statutu z 11 grudnia 1899. Przejęcie przedsiębiorstwa prowadzonego wcześniej pod firmą A. Ventzki. Założyciele inż. August Ventzki, Grudziądz; Norddeutsche Creditanstalt, Królewiec; Breslauer Disconto Bank, Berlin; radca handlowy A. Muscate, Gdańsk; Arthur Flier, Grudziądz

W 50-lecie swojego istnienia firma Muscate doczekała się oszczędnej lecz pochlebnej opinii wyrażonej w tygodniku polskiego Ministerstwa Przemysłu i Handlu "Przemysł i Handel":

Z Gdańska. ...
„Muscate, BetcKe £ Co, G. m. b. H." — największa w Gdańsku fabryka maszyn rolniczych oraz różnych wyrobów metalowych—obchodziła w dniu 31 stycznia b. r. pięćdziesięciolecie swego istnienia. Firma posiada 3 fabryki oraz szereg własnych oddziałów w Polsce i w Niemczech i uchodzi za firmę solidną. ...

Przemysł i Handel Rok II. WYCHODZI CO CZWARTEK Warszawa, dnia 10 Marca 1921 r. Zeszyt 4

[/cytat]
Firma rozrosła się już wówczas do rozmiarów małego "imperium", posiadającego zakłady w Tczewie, Gdańsku, Grudziądzu, Malborku, a także w meklemburskim Anklam oraz w Grünbergu, znanym obecnie bardziej jako Zielona Góra.
Niestety, rozwój załamał się w połowie lat 20, o czym znowu przeczytać można w tygodniku "Przemysł i Handel" z 18.09.1924 r.:

PiH_V_nr38.JPG (672.62 KiB) Przejrzano 4066 razy

PiH_V_nr38.JPG (672.62 KiB) Przejrzano 4066 razy

.
Upadłość nie zakończyła jednak działalności firmy, która przetrwała aż do lat powojennych, formalnie aż do roku 1949, co potwierdza, ogłoszone w Monitorze Polskim, Obwieszczenie Ministra Przemysłu Lekkiego z dn. 10.12.1949:

monitor.JPG (617.88 KiB) Przejrzano 4066 razy

monitor.JPG (617.88 KiB) Przejrzano 4066 razy

[LukaszB]

Mirza3 po raz kolejny za wspaniały post. Czy możemy temat rozszerzyć o historię rodziny Muscate? Poszukuje wszelkich informacji na temat tej rodziny. Jedyne co znalazłem to to, że pani Muscate w 1922 roku mieszkała przy obecnej ul. wały Jagielońskie 5 http://www.dawnysopot.pl/index.php?cont ... apikuritza" onclick="window.open(this.href);return false;

[Ramses74]

A ja mam takie coś
na razie po niemiecku,tłumaczenie na polski dołącze później
D.W.

[Jadzia]

Czy możemy temat rozszerzyć o historię rodziny Muscate? Poszukuje wszelkich informacji na temat tej rodziny.

Na temat rodziny Muscate (majątek w Szpęgawie) znalazłam informacje w: „Dwory, parki i folwarki Kociewia i Kaszub” G. Pierzynowska:

Kolejnym właścicielem od 1878 r. został Peter Jantzen, który był kierownikiem poczty w Tczewie.

Po śmierci Petera Jantzena, od 17 grudnia 1896 r. spadkobierczynią została jego córka Lidia, która wyszła za mąż za Willego Muscate, właściciela fabryki maszyn rolniczych w Tczewie. Zarządcą majątku był Martin Mejer, a folwark należał do jednego z większych w okolicy.

Majątek ten utrzymywali Muscatowie aż do końca I wojny światowej, a słynął on z dużej hodowli bydła i owiec rasy cienkowłosej.

[mirek_tcz]

Uzupełniając informację Jadzi dotyczącą folwarku należącego do Muscate:

Po śmierci Petera Jantzena, od 17 grudnia 1896 r. spadkobierczynią została jego córka Lidia, która wyszła za mąż za Willego Muscata, właściciela fabryki maszyn rolniczych w Tczewie. Zarządcą majątku był Martin Mejer, a folwark należał do jednego z większych w okolicy. Wjazd do niego prowadził od zachodu na duży dziedziniec, gdzie pomiędzy stajnią-wozownią a spichlerzem ulokowany był dwór. Po jego wschodniej stronie znajdowała się duża obora, dalej zaś chlewnia, a od południa długa drewniana stodoła, za którą w obniżeniu znalazły swoje miejsce stawy wykorzystywane dla potrzeb gospodarczych. Natomiast wielkie owczarnie znajdowały się na zachód od folwarku, otoczone rozległymi pastwiskami. Z kolei duży park wypełniony bogatym drzewostanem mieścił się po drugiej stronie drogi tczewsko-skarszewskiej. Na wschód od niego znajdowała się kolonia domów mieszkalnych dla pracowników folwarcznych (do dzisiaj zachowały się dwa budynki). Majątek ten utrzymywali Muscatowie aż do końca I wojny światowej, a słynął on z dużej hodowli bydła i owiec rasy cienkowłosej.

http://szpegawa.gmina-tczew.pl/index.php?id=101" onclick="window.open(this.href);return false;

[Ramses74]

A ja mam takie coś
na razie po niemiecku,tłumaczenie na polski dołącze później
D.W.

Edit: doklejam tłumaczenie

Fabryka maszyn Muscate

"Po powrocie z wojny niemiecko-francuskiej w stopniu kapitana w roku 1871,Willy Muscate otworzył w Tczewie firmę maszyn rolniczych,po krótkim czasie dołączył do niej warsztat naprawczy.W tym czasie w Niemczech nie było prawie żadnych fabryk
maszyn rolniczych,maszyny były sprowadzane z Angli i Ameryki do Gdańska i rozprowadzane na całe Niemcy.W Gdańsku mieszkał starszy jego brat Alfred,który handlował węglem i posiadał zakład ubezpieczeniowy,i który zajmował się m.innymi sprowadzaniem maszyn rolniczych dla fimy Willego. Po bardzo krótkim czasie obaj bracia połączyli swoje firmy i założyli jedną firmę pod nazwą A.P.Muscate.

Podczas wojny,Willy widział wiele maszyn rolniczych w zachodnich Niemczech i we Francji które go zainteresowały.Wówczas spostrzegł jakią korzyść przyniosły by tego typu maszyny na terenie wschodnich Niemczech,które tam jeszcze nie były znane.

Interes rozkręcił tak dobrze,że Muscate kupił wielki teren na budowę jeszcze większego warsztatu naprawczego na (Chausseestraße 25) dzisiejszej ul.Westerplatte.W tym warsztacie zatrudnionych miał 40-stu monterów i mechaników.

Po wprowadzeniu obowiązku sadzenia buraków cukrowych,Muscate był zmuszony dołączyć dział produkującego "Pługu parowego",wówczas teren na „Chausseestraße“ stał się za mały.Willy kupił wtedy założoną przez Menonitów fabrykę "Vogelsche Fabrik" na "Stargarderstraße" dzisiejsza ul.30- go Stycznia.Ponieważ wymagało to większych zasobów,Muscate wciągnął do spółki swoich dobrych kolegów Otto i Hermanna Kämmerling,którzy byli tzw.cichymi współudziałowcami do roku 1900 a jednocześnie zajmowali się swoimi interesami.
W tym czasie fabryka Muscate zajmowała się produkcją różnego rodzaju walców i rozdrabniarek,ale że pod koniec lat 80-tych mogła wybuchnąć wojna,fabryka produkowała dla fabryk broni w Amberg,Spandau i Gdańsku frezarki do produkcji pocisków i granatów.
W pierwszej linii fabryka zajmowała się utrzymaniem i naprawą lokomobili i młockarni,które sprowadzane były z firmy "Garrett" w Anglii.Po tym jak została wstrzymana produkcja frezarek do pocisków i granatów,fabryka zajęła się tylko produkcją maszyn rolniczych,które były eksportowane do Holandii. Po wybudowaniu większej hali montażowej dla budowy lokomobili i odlewni metali,fabryka zatrudniała 150-u pracowników.

Willy Muscate był jednym z pierwszych przedsiębiorców w Niemczech który założył Zakładową Kasę Chorych.Bardzo wielką ciekawostką jest to,że Muscate był pierwszym człowiekiem we wschodnich Niemczech który założył sobie swoją prywatną linię telefoniczną do swojej fabryki.Bardzo często przybywali ludzie a szczególnie uczniowie szkół z Malborka,Elbląga,Gdańska i Nowego Stawu do Muscatego w Tczewie aby zobaczyć to cudowne urządzenie zwanym telefonem.

Ilość pługów parowych wzrosła na 12 a lokomotyw parowych na 24 szt.Oprócz pługów parowych została utworzona też wypożyczalnia walców drogowych których z przewożono do celu drogą kolejową.

W pierwszej wojnie światowej fabryka Muscatego dostawała bardzo wielkie zlacenia na produkcję granatów przy której pracowało 30-stu jeńców wojennych o których dzisiaj wiadomo,prawdopodobnie pracowało więcej jeńców na innych działach fabryki.

Willy Muscate był bardzo wielkim zwolennikiem natury i przyrody,założył w Tczewie pierwszy klub upiększania miasta,zasadził drzewa rosnące przy drogach w kierunku Bałdowa i Suchostrzyg i na terenie fabryki. W 1900 roku z jego inicjatywy utworzono park miejski w Tczewie o powierzchni 40 morgów (10 ha).

Oprócz swoich różnorodnych zajęć,Willy Muscate zajął stanowisko zastępcy Burmistrza (2. Bürgermeister) ,prowadził zadania kuratora w szpitalu (Johanniter-Krankenhaus) przy ul. 30-go Stycznia,był lata przewodniczącym Stowarzyszenia Weteranów.
Przez jego zasługi,został mianowany honorowym mieszkańcem Tczewa.

Park miejski zostanie na bardzo długo żywym pomnikiem zasług niemieckiego człowieka "

A.Muscate

[mirza3]

Poniżej wyszperane "okruchy historii" dotyczące bardziej personaliów niż historii firmy.
Pamiętając o pozabiznesowych zainteresowaniach tczewskiego potentata, ciekawym wydaje się fakt, że w roku 1845, nadleśniczym nadleśnictwa Wirty był niejaki Muscate:

programm.JPG (211.23 KiB) Przejrzano 3958 razy

programm.JPG (211.23 KiB) Przejrzano 3958 razy

Może to właśnie lata dzieciństwa zaowocowały później śmiałymi pomysłami zadrzewień?
W wykazie uczniów gimnazjum w Neustettin (Szczecinek) za rok 1868 pojawia się urodzony w 1853 roku Paul Muscate - syn nieżyjącego już wówczas nadleśniczego.

personal.JPG (638.74 KiB) Przejrzano 3958 razy

personal.JPG (638.74 KiB) Przejrzano 3958 razy

Jest co prawda za młody na Alfreda Paula, który był starszym bratem urodzonego w 1846 r. Willego, ale w Elblągu działał później jeszcze jeden Muscate, właściciel drukarni i wydawca gazety.
Za to w przypadku informacji o awansach w armii z dnia 22 stycznia 1871, jest raczej pewne, że dowiadujemy sie o otrzymaniu pierwszych szlifów oficerskich przez późniejszego biznesmena, którego we Francji zainteresowało, jak wiemy z artykułu Ramzesa, znacznie więcej niż przeciętnych pruskich oficerów:

landw.JPG (497.52 KiB) Przejrzano 3958 razy

landw.JPG (497.52 KiB) Przejrzano 3958 razy

Zmiany personalne w armii
Oficerowe, podchorążowie-pendenci
A. Nominacje, awanse i przeniesienia
22 grudnia. ...
...Polzin, Falke, Stieler, Mielitz, Muscate, vice-feldw[ebel]. z 2 bat.[alionu] (D[eutsch]. Crone) [Wałcz] 4 pomorskego pułku Landwehry Rr. 21, do second-lieutnants piechoty Landwehry, ...

Ostatnim awansem był ten na kapitana, otrzymany zapewne przy przejściu "do cywila". Ciekawe, że posiadany stopień Hauptmann a.[ußer] D.[ienst] (poza czynną służbą) wykazywał z rzadka, jak w poniższej liście członkowskiej Niemieckiego Towarzystwa Rolniczego, ale wśród pruskich junkrów inaczej chyba nie wypadało:

wbzv.JPG (310.19 KiB) Przejrzano 3958 razy

wbzv.JPG (310.19 KiB) Przejrzano 3958 razy

Na listach towarzystw naukowych wolał podawać godności cywilne:

schriften_9_2.JPG (633.23 KiB) Przejrzano 3953 razy

schriften_9_2.JPG (633.23 KiB) Przejrzano 3953 razy

schriften_7_34.JPG (634.21 KiB) Przejrzano 3958 razy

schriften_7_34.JPG (634.21 KiB) Przejrzano 3958 razy

Nieco informacji dotyczących spraw rodzinnych znaleźć można na stronie familysearch.org.
Małżeństwo zawarte z Lidią Jantzen musiało być drugim ożenkiem Willego, gdyż przed rokiem 1875 poślubił Johannę Wilhelminę RICHERT, a 3 marca 1875 r. w Schroettersdorf, czyli Płocku , urodziła się córka Bertha Elise Anna MUSCATE.
I jeszcze jedno, w 1908 roku, Alfred Muscate z Dirschau obronił rozprawę na wydziale prawa uniwersytetu w Heidelbergu.
Wszystkich zainteresowanych historią rodziny odsyłam do wydanej w 1940 r. przez Franka Muscate Geschichte der Familie Muscate 1473-1940. Jest niestety niedostępna w zbiorach cyfrowych, ale fizyczny egzemplarz posiada Biblioteka Gdańska PAN. Ja jeszcze do niej nie dotarłem.

Edytowano: 10 lut 2012, o 21:09

I jeszcze jedno, w 1908 roku, Alfred Muscate z Dirschau obronił rozprawę na wydziale prawa uniwersytetu w Heidelbergu.

Pochodzenie z Tczewa wydaje sie trochę zagadkowe, czyżby był to syn Willego z pierwszego małżeństwa? Jedyny wzmiankowany w dostępnych źródłach Alfred Muscate, to urodzony 4 kwietnia 1873 syn Alfreda Paula Muscate i Clary Julii Claaszen.
Wracając jeszcze na chwilę do samego Wilego, to zastanawiające jest, że jako "Fabrikbesitzer in Dirschau" wymieniany jest na liscie Gdańskiego Towarzystwa Przyrodniczego od roku 1880 do 1890. Później, po paroletniej przerwie, na liście członków pojawia się "Muscate, Commerzienrath, in Danzig" z przynależnością liczoną od roku 1894. Zaryzykowałbym twierdzenie, że chodzi jednak o tę samą osobę:

schriften_9_2.JPG (633.23 KiB) Przejrzano 3953 razy

schriften_9_2.JPG (633.23 KiB) Przejrzano 3953 razy