Cmentarze żydowskie

[LukaszB]

Nie wiem czy wyburzają, czy to generalny remont
Bardziej wygląda mi to na prace rozbiórkowe.

20160419_112607p.jpg

Sesji foto nie będzie

Na miejscu ma stanąć wyższy budynek, piętra będą wysunięte poza obręb parteru i umieszczone na palach

[LukaszB]

Moim zdaniem wykopy na terenie dawnego pogotowia wchodzą na teren dawnego cmentarza. Rozmawiałem dzisiaj z forumowiczem Ja Wisła, który od bezpośredniego uczestnika budowy dawnego pogotowia wie o odkopywanych cynowych trumnach....

[Jadzia]

Rozmawiałem dzisiaj z forumowiczem Ja Wisła, który od bezpośredniego uczestnika budowy dawnego pogotowia wie o odkopywanych cynowych trumnach....

Zgadza się. Znam jednego pana, który także pracował przy budowie budynku pogotowia. Trumny określał jako "takie jakby żelazne" + kilka szczegółów, m.in. o szabrowaniu

[zunia]

Jest taka akcja- „Obecnie nieobecni”

to ogólnopolski projekt historyczno-fotograficzny dotyczący nieistniejących już kirkutów. Jego ideą jest pokazanie minionej obecności nekropolii żydowskich w Polsce. Na przestrzeni dekad kirkuty stopniowo znikały z polskiego krajobrazu, a na ich miejscu powstawały parki, place zabaw, domy lub budynki użyteczności publicznej. Naszym zamiarem jest odnalezienie takich miejsc i umieszczenie w tej przestrzeni realistyczne macewy wykonane z przeźroczystego materiału, na których odtworzone będą inskrypcje typowe dla żydowskich nagrobków.”
Tak przygotowana instalacja, ustawiona w tych zwykłych dziś miejscach, będzie dokumentowana fotografiami materializującymi symboliczną obecność nekropolii na danym terenie. Uzyskana dokumentacja posłuży jako materiał do stworzenia wystawy oraz wydania albumu, który ma pokazać niewidzialną obecność utraconej kultury

http://obecnienieobecni.pl/o-projekcie/

Kilku fotografów od kilku miesięcy jeździ po Polsce i na zniszczonych cmentarzach wykonują zdjęcia przezroczystych płyt imitujących macewy.
Akcja dotyczy tylko cmentarzy całkowicie zniszczonych i zapomnianych. Więc jeśli zachowała się chociaż jedna macewa, mur albo został już jakoś upamiętniony, nawet tylko niewielką tablicą, nie robią tam zdjęć.
https://pl-pl.facebook.com/obecnienieobecni/

Zdjęcia chcemy zrobić we wszystkich częściach Polski – mówi współtwórca projektu Piotr Pawlak – W zależności od środków i możliwości, może to być od około 230 do ponad 400 cmentarzy. Kryterium wyboru jest całkowity brak śladów po cmentarzu, brak upamiętnienia czy choć małej informacji.
Macewy nie są ustawiane na cmentarzach na stałe, służą jedynie do zdjęć. Fotografie powstają na ulicach, osiedlach, dworcach autobusowych, na terenach różnych firm.

http://www.sztetl.org.pl/pl/cms/aktualn ... ydowskich/
A tak to wygląda:

http://obecnienieobecni.pl/album/wojewodztwo-lodzkie/

Czy cmentarz przy Wojska Polskiego został zgłoszony ?

[LukaszB]

Dzień dobry,
Dziękujemy za informację, mamy w planach zdjęcia również w Tczewie.
Pozdrawiamy

[LukaszB]

Lapidarium jest w coraz gorszym stanie

Na szczęście zostało naprawione

[LukaszB]

Kiedy powstał cmentarz żydowski przy szosie Bałdowskiej? Odpowiedzią może być mapa Czyzykowa z ... 1802 Poprawki były na nią naniesione w latach 1827 (czarne) i 1834 (czerwone). Na moje oko cmentarz był w tym miejscu już w 1827 roku

[LukaszB]

Tymczasowe upamiętnienie cmentarza przy ul. Wojska Polskiego

[Wałasz]

Kiedy powstał cmentarz żydowski przy szosie Bałdowskiej? Odpowiedzią może być mapa Czyzykowa z ... 1802 Poprawki były na nią naniesione w latach 1827 (czarne) i 1834 (czerwone). Na moje oko cmentarz był w tym miejscu już w 1827 roku

Wszystko wskazuje, że masz rację. Porównałem tą mapę, która znajduje się w zbiorach MBP Tczew z podobną, znajdującą się w zasobach Archiwum Państwowego w Gdańsku (sygn. 39/36) i tam też jest oznaczenie "Jüdischer Kirchhof". Jest co prawda z 1834 r., ale istnieje też jej wersja wcześniejsza z 1827 r. - analogicznie jak w tej mapie z biblioteki z czarnymi napisami. Nie wiadomo, na jakiej podstawie datowano powstanie cmentarza na 1835 r. Być może ktoś zasugerował się tym, że ta mapa obejmowała lata 1802, 1827 i 1834, a przyjął dla bezpieczeństwa rok później. W tym opisie nic więcej nie znalazłem: http://cmentarze-zydowskie.pl/tczew.htm Szkoda, że zabrakło informacji, iż jest to tak naprawdę cmentarz na Czyżykowie. Trzeba by znaleźć źródło tej informacji.

Trudno stwierdzić też, kiedy ten skrawek ziemi (parcela nr 42) został nabyty przez żydowską gminę wyznaniową, ponieważ dokumenty własnościowe są tu nieprecyzyjne - nawet numer księgi wieczystej w matrykule gruntowej nr 1174 jest mocno przekreślony i prawdopodobnie nie ma dla niego akt gruntowych w archiwum. Historycznie wygląda to tak, że m.in. ten teren był częścią tzw. Zeisgendorf nr 3 i należał pod koniec XVIII w. do kupca Andreasa Turzyńskiego, późniejszego burmistrza Tczewa z czasu wojen napoleońskich. We wrześniu 1800 r. dobra te zakupił Martin Riessemann i w rękach tej rodziny majątek był aż do 1842 r., kiedy przejęła go rodzina Münnich. Najstarsza z córek (zarazem spadkobierczyń), Paulina, przepisała w 1861 r. część własności na swojego męża, Friedricha Schlesiera.

Sprawa jest dziwna o tyle, że nie do końca wiadomo, na jakich zasadach z początku wyznawcy judaizmu użytkowali ten cmentarz, gdyż ze wspomnianej matrykuły, której wpisy rozpoczynają się od lat 1885/86, wynika, że była to... współwłasność gminy wyznaniowej i Friedricha Schlesiera, ojca Alfreda. Z racji tego, że Schlesier senior był z racji małżeństwa i posagu sukcesorem dawnej własności Riesemannów należy przypuszczać, że taka współwłasność istniała tam co najmniej od połowy lat 20. XIX w., kiedy cmentarz ten jest zaznaczony na mapach. Dopiero w 1910 r. zostało to uregulowane i Żydzi przejęli w całości cały teren cmentarza (górka). Tuż za nim znajdował się w 1881 r. - jak widać na mapach geodezyjnych/katastralnych Starostwa Powiatowego w Tczewie - jeszcze tzw. Hofraum czyli domy z podwórzem (parcele nr 40 i 41) - być może były to jakieś stare obiekty majątkowe z dawnych czasów. Te w każdym razie również całkowicie przeszły potem na gminę wyznaniową, chociaż na starych mapach z końca XIX w. i pocz. XX w. nie ma tam obok już żadnych zabudowań.

[treviss]

Na łamach Panoramy Miasta 10/2021 pojawił się artykuł P. Radosława Wieckiego pt. Tczewskiej Gminy Żydowskiej. Padło tam sformułowanie

(...) Pozostałości dawnych cmentarzy żydowskich- przy współczesnej ul. WP i w okolicach drogi Tczew-Bałdowo tzw. Żydowska Górka.Ten pierwszy prawdopodobnie nigdy nie był wykorzystywany(...)

Czy to prawda?