Siedziba PUBP


Wałasz
Najemca
Najemca
Reakcje:
Posty: 271
Rejestracja: 15 lis 2012, o 08:51
Podziękował;: 249 razy
Otrzymał podziękowań: 322 razy
Kontakt:

Re: Siedziba PUBP

#41

Post autor: Wałasz »

To znaczy, jeśli dobrze zrozumiałem:
1) Siedziba PUBP przy (faktycznej) Dzierżyńskiego 22 (ob. 30 Stycznia 10) od 1945 r. do końca 1956 r.
2) Siedziba KPMO przy Dzierżyńskiego 21b (ob. 30 Stycznia 11) od 1950 r. [przeniesiona z Wojska Polskiego 27] do lat 70.

I jeszcze pytanie - po 1956 r. MO w jakim charakterze użytkowało budynek 1) przy 30 Stycznia 10? Pod nr 11 (rogowy) to był komisariat, a w 10-tce mieszkania funkcjonariuszy i areszt?

mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Siedziba PUBP

#42

Post autor: mzk »

1) Tak. Pierwsza i ostatnia siedziba (do rozwiązania formacji)
2) Tak.

Na pytanie odnośnie wykorzystania budynku po 1956 r. muszę przyznać, że nie pamiętam. A byłem przewodnikiem kolegów z IPN w czasie zbierania materiałów do "Mapy Terroru". Musiałbym sprawdzić w "tczewskich" notatkach....które są w Tczewie...a już tam nie mieszkam,
Za ten post autor mzk otrzymał podziękowanie:
Wałasz (29 paź 2022, o 10:26)
Ocena: 12.5%

Wałasz
Najemca
Najemca
Reakcje:
Posty: 271
Rejestracja: 15 lis 2012, o 08:51
Podziękował;: 249 razy
Otrzymał podziękowań: 322 razy
Kontakt:

Re: Siedziba PUBP

#43

Post autor: Wałasz »

Dzięki, dodam od razu, że we wspomnianej publikacji IPN "Śladami zbrodni..." (s. 123) zamęt w treści jest tak duży, że nie wiadomo, w którym momencie czasowym coś ma miejsce i czy dotyczy to budynku - nazwę go - głównego PUBP (30 Stycznia 10) czy też rogowego MO (30 Stycznia 11). Autorzy książki piszą o odzyskaniu budynku przez rodzinę Hojan. Stanisław Hojan faktycznie nabył ob. 30 Stycznia 10 w czasach II RP, natomiast ob. nr 11 należał do Ernsta Schultza i nic z Hojanami nie miał wspólnego. IPN pisze, że budynek pełni teraz funkcję mieszkaniową i jest firma usługowa (to też wskazywałoby na nr 10); ponadto, że Hojanowie odzyskali go w 1958 r., ale do 1978 r. służył Policji. Dalej mowa jest jeszcze, że w części pomieszczeń urządzono mieszkania dla funkcjonariuszy. Cały czas tylko pracownicy IPN nie rozróżniają 10 od 11, ale po opisie wnioskuję, że skupiają się na 10-tce. Jeśli tak, to ob. nr 10 może był po 1956 r. obiektem pomocniczym dla MO i pełnił głównie funkcję mieszkaniową, a część "biurowo-operacyjna" była w rogowej 11-tce?

I jeszcze jedno - skoro PUBP w latach 1945-50 zajmował ob. nr 10, a KPMO dopiero ok. 1950 r. weszła do 11-tki, to jakiej instytucji służył ten rogowy budynek w latach 1945-50? Także PUBP przez pewien czas? Dodam, że skoro była to własność poniemiecka (nota bene należąca do budowlańca i masona Ernsta Schultza), to została po wojnie skonfiskowana jako mienie poniemieckie i należała do państwa. W takim układzie co tam w 2 poł. lat 40.? Wiadomo coś na ten temat? Niestety, nie mogę znaleźć nigdzie w necie starych książek telefonicznych, np. "Spis telefonów Województw Gdańskiego i Bydgoskiego. Annual telephone directory of Gdańsk and Bydgoszcz Provinces". Może tam byłyby jakieś adresy instytucji.

mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Siedziba PUBP

#44

Post autor: mzk »

Byłem psy spotkaniu kolegów z IPN z Panem Hojan, który pokazał im dokumenty dot. własności budynku. Ja byłem tylko przewodnikiem po mieście i z perspektywy czasu absolutnie nie pamiętam co w nich było.

mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Siedziba PUBP

#45

Post autor: mzk »

ps. sprawdziłem w tych nielicznych notatkach, które mam na komputerze. Budynek "rogowy" - podpisywany jako "ul. 30 stycznia 22" był w użytkowaniu Komendy Powiatowej MO najprawdopodobniej do maja 1949 r. Jeżeli chodzi o numerację budynków, to bym się do niej nie przywiązywał. W obecnych drukach urzędowych, ankietach personalnych itp. podaje się zakres adresów PUBP od 30 stycznia 20, poprzez 21a, po 21 b. Z czego to wynika? Z dość luźnego podchodzenia do kwestii numeracji budynków. To, że mamy w dokumentacji księg wieczystych jakąś ciągłość, to przez okres esktraordynaryjny - jakim niewątpliwie były lata 1945-1956 - przykładano do tego większą uwagę. Sami funkcjonariusze wielokrotnie źle wypisywali ankiety i zamiast adresu siedziby PUBP, czy też MO wskazywali miejsce zamieszkania (z drugiej jednak strony były to zwykle budynki zajęte przez dane instytucje dla swoich funkcjonariuszy). Wiemy jednak - na podstawie zachowanych fotografii, opisów oraz wizji lokalnej - że w latach 1945 - 1956 siedziba PUBP/ PU ds. BP był budynek przy ul. 30 stycznia 10. Nie jestem w stanie stwierdzić jednoznacznie co działo się w "budynku rogowym" przed 1949 r. Jeżeli miałbym jednak postawić hipotezę, był on zapewne w jakimś stopniu zajęty na mieszkania dla funkcjonariuszy aparatu represji). Kluczowe jest dla nas jak oni sami rozumieli swój adres :) I tak jesteśmy w dużo lepszej sytuacji niż z siedzibami tczewskiego NKWD (co najmniej dwóch, co do których znamy tylko ulice).
Za ten post autor mzk otrzymał podziękowanie:
Wałasz (4 lis 2022, o 10:39)
Ocena: 12.5%

Wałasz
Najemca
Najemca
Reakcje:
Posty: 271
Rejestracja: 15 lis 2012, o 08:51
Podziękował;: 249 razy
Otrzymał podziękowań: 322 razy
Kontakt:

Re: Siedziba PUBP

#46

Post autor: Wałasz »

Trochę off-topic, ale dziwne jest, że podczas prowadzenia tego typu badań IPN - poza dokumentami p. Hojana - nie zweryfikował dogłębnie akt hipotecznych / gruntowych do ksiąg wieczystych np. budynku nr 11. Mogą zawierać cenne dokumenty dowodowe dla danego okresu, rzucające więcej światła na te sprawy. Pomocne mogą być też mapy katastralne (np. numeracja) i matrykuły gruntu. Ogólnie można zauważyć taką tendencję, że historycy zajmujący się XVIII, XIX lub XX w. często ignorują te źródła, a to jest duży błąd, bo tam właśnie nieraz mamy kopalnię wiedzy. Jednym z nielicznych badaczy, którzy wykorzystywali na większą skalę tego rodzaju dokumenty był śp. Franz Schultz, autor monografii "Geschichte des Kreises Dirschau".
Gdzieś indziej już podawałem przykład zamieszkania - w niektórych opracowaniach IPN (i w bazujących na nich publikacjach) powielano np. nieprawdziwe informacje, jakoby von Palleske ze Swarożyna był właścicielem połaci gruntów w Szpęgawsku, gdzie dokonywano zbrodni. Tymczasem ten teren pierwotnie należał do jego kuzyna lub wujka ze Szpęgawska, który albo wcześniej je sprzedał, bądź też zostały mu zabrane w wyniku przymusowej parcelacji w okresie II RP, a później przejęte przez III Rzeszę. Temat cały czas czeka na dogłębne opracowanie, są materiały na wyciągnięcie ręki, ale nikt się raczej dotąd nie kwapił po stronie IPN do tego.
Wniosek końcowy: w każdej sprawie związanej z nieruchomościami, dogłębnie weryfikować dokumenty własnościowe i geodezyjne oraz budowlane.
Za ten post autor Wałasz otrzymał podziękowanie:
LukaszB (11 lis 2022, o 18:12)
Ocena: 12.5%

Wałasz
Najemca
Najemca
Reakcje:
Posty: 271
Rejestracja: 15 lis 2012, o 08:51
Podziękował;: 249 razy
Otrzymał podziękowań: 322 razy
Kontakt:

Re: Siedziba PUBP

#47

Post autor: Wałasz »

Korzystając z okazji, zajrzałem w APG do jednostki pn. "Opisy techniczne nieruchomości położonych na terenie Tczewa i powiatu" (sygn. 1647/379). W sprawozdaniu datowanym na sierpień 1948 r. mowa jest tylko o dwóch budynkach zajmowanych przez PUBP: rogowy 30 Stycznia u wylotu Kasprowicza oraz więzienie na Dąbrowskiego (ob. biblioteka). Wklejam dwa zdjęcia dokumentów:
P8213484.JPG
P8213485.JPG
Ani słowa o nieruchomości Hojanów przy ob. ul. 30 Stycznia 10. W tekście wyraźnie mowa o budynku z dachem mansardowym z pojedynczą klatką schodową - jeżeli dodać określenie "rogowy", to wszystko jak ulał pasuje do ob. nr 11 (własność poniemiecka Ernsta Schultza), odnośnie którego zastanawialiśmy się, jaką funkcję mógł wtedy pełnić. Z tego wynikałoby, że to on był w 1948 r. siedzibą ubecji. Związany z nim budynek gospodarzy nr VI na podwórzu, sądząc po opisie to była dawna stajnia dla koni, nieistniejąca i usytuowana po skosie, którą wybudował swego czasu Ernst Schultz.
Wskazywany jako kwatera główna UB sąsiedni obiekt Hojanów 30 Stycznia 22 (ob. 10) nie ma dachu mansardowego tylko nietypowy i jej dwuklatkowy. Może w 1948 r. nie pełnił już funkcji biurowej tylko wyłącznie mieszkaniową i nie tylko dla UB?

mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Siedziba PUBP

#48

Post autor: mzk »

I to jest pewien problem tworzenia tez na pojedynczych dokumentach (bądź dokumentach jednej proweniencji). Na podstawie bardzo nielicznych zdjęć z epoki, rozsianych po dokumentacji nielicznych wzmianek o opisie budynku, z uporem maniaka będę podkreślał - a i koledzy z IPN - to potwierdzą, że siedziba "główna", operacyjna mieściła się w "nierogowej" części (choć UB zajmowało zapewne cały kompleks). A jakie jest najprostsze potwierdzenie? Gdy w okolicach maja 1949 r. rogową część przejmie Milicja Obywatelska, PUBP nigdzie się nie przenosi.Biorąc pod uwagę, że to UB było zwierzchnie nad MO, czy oddaliby im swoje biura? Proszę zwrócić uwagę, że jest to dokument wykonany przez administrację cywilną. I to nie najlepsze ( nie będę wchodził w skomplikowane w tym czasie stosunki UB - Starostwo). UB obsadzało więzienie sądowe przy Dąbrowskiego 6, ale budynku w żadne mierze nie można uznawać formalnie za siedzibę/budynek UB.

Wałasz
Najemca
Najemca
Reakcje:
Posty: 271
Rejestracja: 15 lis 2012, o 08:51
Podziękował;: 249 razy
Otrzymał podziękowań: 322 razy
Kontakt:

Re: Siedziba PUBP

#49

Post autor: Wałasz »

Porównując różne źródła z czasów pruskich, sporadycznie można natrafić na jakieś sprzeczności. Są w miarę spójne. W czasach II RP różne bywa, ale raczej też zgodnie. Natomiast od początków Polski Ludowej - jak z tego wynika - niezgodności jest sporo. Jakby urzędnicy byli niedoinformowani. Poza UB/MO inny przykład to traktowanie majątku Górki raz jako obszaru Tczew-Wieś a innym razem jako Tczew-Miasto. I to w tym samym czasie (lata 1945/46).

PS. Czyli z Milicją Obywatelską było tak, że najpierw funkcjonalnie podlegała władzom bezpieczeństwa (takie info znalazłem na stronie IPN). Natomiast jak było w czasach SB? Czy terenowe komórki bezpieki, która miała odrębną centralę, były niezależne organizacyjnie od komend MO, czy im podlegały jako wydziały w komendach wojewódzkich i zespoły w komendach miejskich/powiatowych? Strasznie to skomplikowane.

mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Siedziba PUBP

#50

Post autor: mzk »

Nieformalnie MO było zawsze niżej od UB/SB. Tak zostanie do 1990 r. Jest jednak zasadnicza różnica do 1956 r. UB jest służbą niezbyt kryjącą się. W mieście jest budynek z tabliczką, że mieści się tam siedziba UB. Kierownik/Szef placówki jest osobą publiczną. Chodzi na oficjalnie w mundurze występuję w czasie imprez. Kiedy po 1956 r. powstaje SB, formalnie działa w ramach MO (każdy funkjonariusz SB jest jednoześnie funkcjonariuszem MO). Jest to jednak służba tajna. Na resortowych imprezach noszą milicyjne mundury, a dawny szef UB staje się - w przypadku powiatu tczewskiego - zastępcą komendanta powiatowego ds. bezpieczeństwa (pod koniec lat sześćdziesiatych ds. SB). Czyli od 1956 (w Tczewie od 1957 r.) funkcjonariusze SB i MO pracowali w jednym budynku.
ps. Niedoinformowanie pracowników to jedno, a drugie to to, że UB rozpracowywało w tym czasie Starostwo Powiatowe w Tczewie.
Ostatnio zmieniony 30 sie 2023, o 19:11 przez mzk, łącznie zmieniany 1 raz.
ODPOWIEDZ