Egzekucje tczewian jesienią 1939 r. - prochownia

Regulamin forum
1. Treści i załączniki umieszczane w postach mogą być użyte w działalności Dawnego Tczewa przy zachowaniu dbałości o dane wrażliwe.
Awatar użytkownika

Autor Tematu
be-good
Koordynator
Koordynator
Pisarz Miejski
Pisarz Miejski
Reakcje:
Posty: 4761
Rejestracja: 2 lut 2011, o 20:15
Znajomość języków obcych: English, Deutsch, Pусский
Lokalizacja: Najpierw Czyżykowo, potem Bajkowe, obecnie Górki, za jakiś czas - Rokitki :( ...
Podziękował;: 191 razy
Otrzymał podziękowań: 145 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Egzekucje tczewian jesienią 1939 r. - prochownia

#11

Post autor: be-good »

gregi2004 pisze:

Zdjęcie najprawdopodobniej wykonano z (obecnie) niebieskiej kamienicy na (obecnej) Wyszyńskiego:

Nie. Zdjęcie wykonano z budynku stojącego bliżej skrzyżowania z ul.Łazienną (np. tego z apteką na parterze) - na fotce widać skrzyżowanie ul.Wyszyńskiego z ul.Sambora.

MAM NADZIEJĘ, ŻE TEN LINK ZADZIAŁA :) :

To faktycznie nie z niebieskiej kamienicy :ok , a z MNIEJ WIĘCEJ z Wyszyńskiego 29:

https://www.google.pl/maps/@54.088968,1 ... _ZU_zQ!2e0

mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Egzekucje tczewian jesienią 1939 r. - prochownia

#12

Post autor: mzk »

Jadzia pisze:W kronice opracowanej przez p. Z. Frydryszewskiego, zamieszczone są zdjęcia z podpisem: "Uroczystości pogrzebowe ofiar faszyzmu w koszarach tczewskich". Wrzucam te, które nie zostały dotychczas opublikowane (przynajmniej ja się na nie nigdzie nie natknęłam).
Szanowni Państwo,

Po prawie pięciu latach przeglądania "tczewskich" materiałów myślałem, iż widziałem już większość znajdujących się w obiegu naukowym zdjęć miasta wykonanych w latach 1945 - 1956 (nie licząc przepastnych zbiorów warszawskich), nawet tych niepublikowanych w zbiorach prywatnych (m.in. dokumentujące zniszczenia starego miasta fotografie z 1948 r. - wykonane na zlecenie KM PPR). Wczoraj wieczorem kolega z IPN poprosił mnie o pomoc w ustaleniu osób na kilku fotografiach z uroczystości, które jak sądzili mogły być wykonane w Tczewie. Jak się okazało jest to w części nigdy niepublikowany zbiór fotografii zrobionych w grodzie Sambora w latach 1945 - 1946. Przeglądam obecnie pierwsza partie zdjęć, które przekazał mi kolega i jestem pod ogromnym wrażeniem. Wydaje mi się - choć mogę się mylić - iż kilka z nich może prezentować dalszą część uroczystości pokazanych przez Panią Jadzie.
Aż "nóżki mi chodzą" w oczekiwaniu na kolejną partię zdjęć. Aneks zdjęciowy mojej pracy w szybkim tempie "pęcznieje". Mam nadzieję, iż jakoś je wszystkie zmieszcze.
Ostatnio zmieniony 14 lut 2015, o 20:31 przez Jadzia, łącznie zmieniany 1 raz.
Powód: Poprawiłam cytat
Awatar użytkownika

LukaszB
Burmistrz
Burmistrz
Reakcje:
Posty: 7995
Rejestracja: 21 sty 2011, o 17:54
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 683 razy
Otrzymał podziękowań: 562 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Egzekucje tczewian jesienią 1939 r. - prochownia

#13

Post autor: LukaszB »

Zdjęcia z pogrzebu ofiar mordu na terenie koszar i prochowni, udostępnione na tcz.pl przez Józefa Golickiego http://www.tcz.pl/index.php?p=1,47,0,wi ... ike-miasta
Załączniki
ekshumacja (2).jpg
ekshumacja (2).jpg (200.93 KiB) Przejrzano 2128 razy
ekshumacja (2).jpg
ekshumacja (2).jpg (200.93 KiB) Przejrzano 2128 razy
ekshumacja.jpg
ekshumacja.jpg (326.03 KiB) Przejrzano 2128 razy
ekshumacja.jpg
ekshumacja.jpg (326.03 KiB) Przejrzano 2128 razy
"Nasze czyny mogą jednakowoż przetrwać długo, o ile otrzymają potwierdzenie poprzez słowa świadków lub uratują pamięć dzięki spisaniu" Sambor II

mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Egzekucje tczewian jesienią 1939 r. - prochownia

#14

Post autor: mzk »

Szanowni Państwo,

Zupełna świeżynka. Dosłownie przed chwilą otrzymałem o kolegi z Gdańska (serdeczne podziękowania dla niego) relacje prasową z uroczystości wskazanych na powyższych zdjęciach. Na razie zdazyłem tylko rzucić okiem. Jak znajdę trochę czasu, to w weekend przyjże się temu artykułowi bliżej i podziele się z Państwem tymi rewelacjami. Niestety ostatnio nie jestem panem swojego czasu.

pozdrawiam

mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Egzekucje tczewian jesienią 1939 r. - prochownia

#15

Post autor: mzk »

Zgodnie ze swoją wcześniejszą obietnicą w następnym poście przesyłam treść relacji prasowej z przeprowadzonej w Tczewie ekshumacji. Zachowałem poryginalną pisownię. W kwadratowych nawiasach umieściłem drobne dopowiedzenia ze swojej strony

mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Egzekucje tczewian jesienią 1939 r. - prochownia

#16

Post autor: mzk »

Pogrzeb ofiar hitlerowskich w Tczewie
W manifestacji wzięło udział całe miejscowe społeczeństwo

[tab=30]Bezpośrednio po zajęciu Tczewa przez wojska niemieckie w r. 1939 rozpętała się orgia prześladowania i tępienia ludności polskiej w Tczewie i powiecie. W pierwszym rzędzie tępiono inteligencję polską, księży i działaczy społecznych, a przede wszystkim członków Polskiego Związku Zachodniego, których rozstrzeliwano masowo w mieście i w okolicy.
[tab=30]Pierwsze mordy w Tczewie obywały się na placu targowym przy ul. Lecha i na terenie koszar przy ul. Skarszewskiej, a ciała pomordowanych grzebano pod parkanem koszar. Później wywożono ofiary do lasu Szpęgawskiego i tam je masowo rozstrzeliwano.
[tab=30]W październiku br. zawiązał się z inicjatywy Polskiego Związku Zachodniego w Tczewie komitet dla ekshumacji zwłok na terenie koszar i przewiezienia ich do wspólnego grobowca na cmentarzu przy ul. 30 – go stycznia. Równocześnie uchwalono postawić ku uczczeniu ofiar okazały pomnik nad wspólnym grobowcem w kształcie 6 – ciometrowego obeliska, na którym będą na marmurowych płytach wyryte nazwiska pomordowanych.
[tab=30]Ekshumację na terenie koszar przeprowadzono w dniach 29, 30 i 31 października przy czym znaleziono i wydobyto 57 zwłok, w tym 10 księży. W pracach ekshumacyjnych wzięło udział miejscowe społeczeństwo oraz starsza młodzież szkół średnich. Organizacje miejscowe zajęły się również rozbiórką zburzonych domów, wyłuskując z murów cegłę na budowę pomnika, a Zarząd Miejski wykonał 60 trumien.
[tab=30]Uroczystości żałobne oraz manifestacyjny pogrzeb wyznaczono na dzień Wszystkich Świętych.
[tab=30]Dzień 1. listopada był wyjątkowo ciepły i pogodny. Miasto udekorowano chorągwiami. O godz. 9 – tej zgromadziły się na Placu Grunwaldzkim organizacje polityczne, społeczne, związki zawodowe, cechy, szkoły i społeczeństwo, po czym ruszono pochodem na plac przy zbiegu ulicy Sobieskiego i Skarszewskiej, gdzie złożono na 14 – tu platformach 57 trumien ze szczątkami pomordowanych. Przy pięknie udekorowanym ołtarzu polowym odprawił mszę św. ks. radca [Władysław] Młyński1 w asyście ks. ks. [Leona] Armatowskiego2 i Liebnera. Podniosłe kazanie wygłosił ks. biskup Andrzej Wronka3. Po mszy i wygłoszeniu egzekwii przez ks. biskupa w asyście licznego duchowieństwa ruszył kondukt żałobny na cmentarz: niesiono krzyż, chorągwie kościelne i bractw kościelnych, dalej szły szkoły, delegacje ze 104 wieńcami, następnie postępowała orkiestra kolejowa, szli księża, za nimi posuwało się 14 platform z trumnami, przy których wartę honorową pełniły Milicja i Straż Kolejowa [Straż Ochrony Kolei] z pochodniami, dalej rodziny pomordowanych, przedstawiciele Rządu, partyj politycznych, władz, urzędów, poczty sztandarowe, organizacje i społeczeństwo. Na czele orszaku pogrzebowego niesiono 2 transparenty: jeden z napisem:
„Męczennikom cześć i chwała
Pamięć ich nie zginie
Wielka, wolna Polska cała
Hołd im składa ninie [tak w oryginale]”

a drugi z napisem:
„Oddali swe życie
Przelali swą krew
Za ziemie ojczystą,
Za polski gród Tczew"

[tab=30]Olbrzymi pochód liczący co najmniej 10 000 osób przeszedł głównymi ulicami miasta pośród szpaleru zgromadzonej na chodnikach publiczności.
[tab=30]Na cmentarzu złożono do wspólnego grobu 47 trumien, 10 pozostałych trumien ze zwłokami pomordowanych księży pogrzebano później w Pelplinie.
[tab=30]Po odprawieniu modlitw przemówił starosta Jan Krassowski i odczytał apel 21 ofiar mordu, które zostały zidentyfikowane. Po odczytaniu każdego nazwiska oddział harcerzy odpowiadał: „poległ śmiercią męczeńską”. Imieniem miejscowego społeczeństwa przemówił ks. [Alfons] Żurek4, imieniem Wojska por. [Stefan] Cisłak5, zaś imieniem partyj politycznych ob. [Paweł] Pucek6. Inż. [Piotr] Biszczyński7 odczytał akt fundacji pomnika, który umieszczono w puszce metalowej i wmurowano do fundamentu.
[tab=30]Kompania Milicji Obywatelskiej oddała 3 salwy honorowe, po czym orkiestra kolejowa odegrała Hymn Państwowy, na czym zakończono uroczystości na cmentarzu.
[tab=30]O godz. 17 – tej odbyła się w sali kina „Wisła” uroczysta akademia żałobna.
[tab=30]W manifestacyjnym pogrzebie wzięła udział dosłownie cała ludność miasta.


[hr][/b]
1 Władysław Młyński – ksiądz katolicki; od 1927 do 1972 r. proboszcz kościoła pw. Św. Józefa w Tczewie.
2 Leon Armatowski – ksiądz katolicki; w latach 1945–1946 był wikariuszem kościoła pw. Św. Józefa w Tczewie.
3 Andrzej Wronka – ksiądz katolicki; w latach 1945 – 1946 administrator apostolski diecezji chełmińskiej i diecezji gdańskiej; od lipca 1946 r. biskup gdański (diecezję chełmińską przejął ks. biskup Kazimierz Kowalski).
4Alfons Żurek – ksiądz katolicki; w 1945 r., jako bezpartyjny, członek Miejskiej Rady Narodowej i Powiatowej Rady Narodowej w Tczewie; prefekt tczewskiego Liceum i Gimnazjum.
5 Stefan Cisłak – ppor. Wojska Polskiego; w 1945 r. pełnomocnik na powiat tczewski ds. Reformy Rolnej, pierwszy przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej w Tczewie.
6Paweł Pucek na wspomnianych uroczystościach reprezentował Zarząd Powiatowy Stronnictwa Ludowego, którego był wówczas prezesem.
7 Piotr Biszczyński był wówczas pracownikiem Zarządu Miejskiego, odpowiedzialnym m.in. za funkcjonowanie zakładów miejskich (jak np. gazowni).

mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Egzekucje tczewian jesienią 1939 r. - prochownia

#17

Post autor: mzk »

Szanowni Państwo,

Z dobrze poinformowanego źródła :) , wiem, że może już wkrótce ukaże się tekst na temat tych wydarzeń. Duże szansę, że znajdą się w nim jakieś niepublikowane zdjęcia z tych uroczystości ;)
Awatar użytkownika

Jadzia
Moderator
Moderator
Pisarz Miejski
Pisarz Miejski
Reakcje:
Posty: 4184
Rejestracja: 30 sty 2011, o 20:23
Podziękował;: 300 razy
Otrzymał podziękowań: 290 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Egzekucje tczewian jesienią 1939 r. - prochownia

#18

Post autor: Jadzia »

"Kociewski Magazyn Regionalny"?

mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Egzekucje tczewian jesienią 1939 r. - prochownia

#19

Post autor: mzk »

Jak najbardziej. Mam ostatnio dobry kontakt z Redakcją :lol:

mzk
Budnik
Budnik
Reakcje:
Posty: 389
Rejestracja: 21 lut 2011, o 15:14
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 0
Otrzymał podziękowań: 76 razy
Kontakt:

Re: Egzekucje tczewian jesienią 1939 r. - prochownia

#20

Post autor: mzk »

I jak obiecałem, już niedługo ukaże się tekst o wspominanych powyżej uroczystościach z 1 listopada 1945 r. W nim m.in. dokładna trasa pochodu.
Jeszcze taka ciekawostka poza konkursem. Przeglądając zdjęcia do artykułu zauważyłem, że wśród ludzi poruszającym się za pochodem chodnikami byli marynarze... Najpierw na innym bardzo znanym zdjęciu z 1945 r. dojżałem - chyba jako pierwszy - czołgistę ukrytego na drugim planie, a teraz to... Lupa to cudowny wynalazek.
ODPOWIEDZ