Karczmy - Pierwszy i Drugi (Ostatni) Grosz

Regulamin forum
1. Treści i załączniki umieszczane w postach mogą być użyte w działalności Dawnego Tczewa przy zachowaniu dbałości o dane wrażliwe.
Awatar użytkownika

Autor Tematu
be-good
Koordynator
Koordynator
Pisarz Miejski
Pisarz Miejski
Reakcje:
Posty: 4761
Rejestracja: 2 lut 2011, o 20:15
Znajomość języków obcych: English, Deutsch, Pусский
Lokalizacja: Najpierw Czyżykowo, potem Bajkowe, obecnie Górki, za jakiś czas - Rokitki :( ...
Podziękował;: 191 razy
Otrzymał podziękowań: 145 razy
Płeć:
Kontakt:

Karczmy - Pierwszy i Drugi (Ostatni) Grosz

#1

Post autor: be-good »

Na mapach i planach do 19 wieku widać w obecnych południowo-wschodnich zakątkach Tczewa (była wieś Duże Czyżykowo) obszary opisywane jako Pierwszy i Drugi (bądź Ostatni) Grosz = Erste Groschen i Zweite (Letzte) Groschen.

Czytałem, tak mi się wydaje, że to zwyczajowe nazwy od kilkuset lat, ale sam już nie wiem gdzie miałbym to widzieć i jakie jest wyjaśnienie takich nazw.
Jako człowiek, który wyrósł na Pierwszym Groszu proszę - niech lepiej poinformowane osoby wypowiedzą się w tym temacie.
Groschen1.jpeg
Groschen1.jpeg (171.2 KiB) Przejrzano 4715 razy
Groschen1.jpeg
Groschen1.jpeg (171.2 KiB) Przejrzano 4715 razy
Groschen2.JPG
Groschen2.JPG (116.64 KiB) Przejrzano 4715 razy
Groschen2.JPG
Groschen2.JPG (116.64 KiB) Przejrzano 4715 razy
Ta mapa sprzed 200 lat przedstawia też karczmę i cegielnię nazywane "Ostatnim Groszem"; czerwone oznaczenia na mapie nie są moje i nie wiążą się z moim pytaniem.

Obrazek

De facto Drugi Grosz leżał już po knybawskiej stronie Dryboka.
Awatar użytkownika

zunia
Obywatel
Obywatel
Reakcje:
Posty: 625
Rejestracja: 16 mar 2011, o 20:55
Lokalizacja: Tczew:Bajkowe
Podziękował;: 63 razy
Otrzymał podziękowań: 163 razy
Kontakt:

Re: Karczmy - Pierwszy i Drugi (Ostatni) Grosz

#2

Post autor: zunia »

Też zauważyłam te "grosze" na mapach. Literatura podaje,że były to zwykle nazwy karczm podmiejskich. Rozpoczynało się pić w "Pierwszym groszu" potem "Drugim.... :) . Czasem kończyło w Letzter Groschen "Ostatnim groszu"


Pewnie w podobnej do tej karczmie przepijano ostatnie grosze
Załączniki
karczma ostatni grosz.jpg
"Karczma - Ostatni grosz" obraz Jana Piwarskiego, rok 1845 (Muzeum Narodowe w Warszawie)
karczma ostatni grosz.jpg (115.89 KiB) Przejrzano 4697 razy
"Karczma - Ostatni grosz" obraz Jana Piwarskiego, rok 1845 (Muzeum Narodowe w Warszawie)
"Karczma - Ostatni grosz" obraz Jana Piwarskiego, rok 1845 (Muzeum Narodowe w Warszawie)
karczma ostatni grosz.jpg (115.89 KiB) Przejrzano 4697 razy
Ostatnio zmieniony 7 kwie 2013, o 22:06 przez zielu, łącznie zmieniany 2 razy.
Powód: Połączyłam posty
Awatar użytkownika

LukaszB
Burmistrz
Burmistrz
Reakcje:
Posty: 7995
Rejestracja: 21 sty 2011, o 17:54
Lokalizacja: Tczew
Podziękował;: 683 razy
Otrzymał podziękowań: 562 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Karczmy - Pierwszy i Drugi (Ostatni) Grosz

#3

Post autor: LukaszB »

Karczmy w tym miejscu były przeznaczone jak mi się wydaje, przede wszystkim dla osób podróżujących Wisłą
"Nasze czyny mogą jednakowoż przetrwać długo, o ile otrzymają potwierdzenie poprzez słowa świadków lub uratują pamięć dzięki spisaniu" Sambor II
Awatar użytkownika

Autor Tematu
be-good
Koordynator
Koordynator
Pisarz Miejski
Pisarz Miejski
Reakcje:
Posty: 4761
Rejestracja: 2 lut 2011, o 20:15
Znajomość języków obcych: English, Deutsch, Pусский
Lokalizacja: Najpierw Czyżykowo, potem Bajkowe, obecnie Górki, za jakiś czas - Rokitki :( ...
Podziękował;: 191 razy
Otrzymał podziękowań: 145 razy
Płeć:
Kontakt:

Re: Karczmy - Pierwszy i Drugi (Ostatni) Grosz

#4

Post autor: be-good »

Na pokazanym przez Zeta prawie dwustuletnim planie majątku knybawskiego świetnie widać "Ostatni Grosz" w miejscu, gdzie teraz jest uprawne pole. Rok temu Mig21 ze mną szukał tam na zaoranym polu śladów budynków, całkowicie bezskutecznie.

Obrazek
https://www.dawnytczew.pl/forum/viewtop ... 239#p38239
W pobliżu istniał (tak naprawdę istnieje do dziś) tzw Mały Pflaster = Mały Bruk - stworzone dawno temu nakładem wielkich wysiłków kamienne nabrzeże, obecnie zawalone masą wiślanego piachu i porośnięte chwastami. Nieco dalej - znane nam półkilometrowe kamienne nabrzeże knybawskiej cegielni - Duży Pflaster.
Te nazwy funkcjonują do dziś wśród osób, które wychowywały się na Czyżykowie przed/ niedługo po wojnie.
Pflastry.JPG
Pflastry.JPG (194.96 KiB) Przejrzano 4626 razy
Pflastry.JPG
Pflastry.JPG (194.96 KiB) Przejrzano 4626 razy
O ile Duży Pflaster służył cumowaniu berlinek przy odbiorze cegieł z tunelu...

Obrazek
Obrazek Obrazek
https://www.dawnytczew.pl/forum/viewtop ... 4255#p4255
https://www.dawnytczew.pl/forum/viewtop ... 580#p28580

... o tyle dla Małego Pflastra podczas budowy naszego Mostu przewidziano inną rolę -
UWAGA! Wyzwanie - to kilkanaście zdań do przeczytania :lol: ...
1852.JPG
1852.JPG (573.38 KiB) Przejrzano 4626 razy
1852.JPG
1852.JPG (573.38 KiB) Przejrzano 4626 razy

Wałasz
Najemca
Najemca
Reakcje:
Posty: 271
Rejestracja: 15 lis 2012, o 08:51
Podziękował;: 249 razy
Otrzymał podziękowań: 322 razy
Kontakt:

Re: Karczmy - Pierwszy i Drugi (Ostatni) Grosz

#5

Post autor: Wałasz »

Co ciekawe, wspomniane "Groschen", to mogą być nie tylko nazwy istniejących tam karczm, ale określenie jednostek terytorialnych wchodzących w skład miejscowości. I tak w XIX w. Czyżykowo składało się z głównej wsi Gross Zeisgendorf, osady podmiejskiej Klein Zeisgendorf (por. https://dawnytczew.pl/forum/viewtopic.p ... =80#p65305) oraz przysiółka (lub też osady czy kolonii) "Erster Groschen" (ob. tereny Ceglarskiej 11-14, 15 i 15B - por. https://dawnytczew.pl/forum/viewtopic.p ... =70#p65177), określanej też czasem jako "zu Zeisgendorf". Analogicznie w przypadku Knybawy: "Letzter Groschen" (alternatywnie: "Zweiter Groschen" ) był przysiółkiem/osadą wchodzącą w skład wsi Knybawa. Przed 1908 r. jest nawet wymieniany jako mała miejscowość: https://gov.genealogy.net/item/show/object_277430
Groschen-Kniebau.jpg
To, co może być interesujące w kontekście Czyżykowa i Knybawy, to fakt, iż ceglarze w tych miejscowościach zajmowali się prowadzeniem karczm zarazem. Kataster fryderycjański 1772/73 w przypadku Czyżykowa wymienia karczmarza Arenda oraz ceglarza i karczmarza Kneista (por. K. Halicki, "Dzieje gminy Tczew...", s. 364). Analogiczna sytuacja miała miejsce w Knybawie, o czym pisałem w: https://dawnytczew.pl/forum/viewtopic.p ... =20#p65072. Powstaje pytanie: czy to były po prostu spółki karczmarzy, gdzie jeden z nich był zarazem ceglarzem i prowadzili je wspólnie, czy po prostu dwie odrębne karczmy w różnych miejscach wsi. W przypadku Knybawy widać również na starych mapach z 1 poł. XIX w., iż stara cegielnia z karczmą działała bliżej granicy z Czyżykowem, natomiast nowa cegielnia z poł. XIX w. była usytuowana na rozwidleniu ob. ulic Knybawskiej i Jesionowej.

Obrazek
Za ten post autor Wałasz otrzymał podziękowanie:
LukaszB (15 sty 2020, o 21:27)
Ocena: 12.5%

Wałasz
Najemca
Najemca
Reakcje:
Posty: 271
Rejestracja: 15 lis 2012, o 08:51
Podziękował;: 249 razy
Otrzymał podziękowań: 322 razy
Kontakt:

Re: Karczmy - Pierwszy i Drugi (Ostatni) Grosz

#6

Post autor: Wałasz »

Jak się okazuje karczma "Grosz" na Czyżykowie oraz związana z nią cegielnia funkcjonowały tam co najmniej od początków XVIII wieku, na co wskazują księgi parafialne ślubów, wymieniające miejscowych karczmarzy i ceglarzy.
Źródło: Edmund Raduński, Najstarsza metryka kościoła św. Krzyża w Tczewie, "Kociewie: dodatek regionalny "Gońca Pomorskiego" i "Dziennika Starogardzkiego" poświęcony sprawom ziemi kociewskiej, 1938.10 nr 4 (na PBC błędnie jako nr 10), s. 30-32: https://pbc.gda.pl/dlibra/publication/9 ... tion/86745
Nie da się wykluczyć, że obiekty te powstały już w 2 poł. XVII w., po tym jak wieś została odbudowana ze zniszczeń w czasie potopu szwedzkiego.

= = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = =
@knyszynianka,
Pięknie to jest zakamuflowany Twój SPAM, podobnie jak tu:
viewtopic.php?f=34&p=66168#p66168
viewtopic.php?f=82&p=66171#p66171
Za ten post autor Wałasz otrzymał podziękowanie:
LukaszB (13 sie 2022, o 06:38)
Ocena: 12.5%
ODPOWIEDZ