Żydzi z Kolincza

[be-good]

(...)W szlacheckiej wsi Kolincz należącej do Władysława Bystrama na ogólną liczbę 313 mieszkańców, zdecydowana większość, bo aż 232 osoby, była Żydami(...)

Dziś pod wieczór trójka Forumowiczów dokonała tzw ménage à trois i podjechała na miejsce oznaczane na mapach jeszcze przed II wojną światową jako cmentarz (jego pozostałości) w Kolinczu.
Wikipedia pisze o nim:

Cmentarz żydowski w Kolinczu – kirkut społeczności żydowskiej niegdyś zamieszkującej Kolincz[1]. Został założony w XVII wieku. Miał powierzchnię 0,6 ha. Został zdewastowany, najprawdopodobniej podczas II wojny światowej. Obecnie brak na nim nagrobków.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Cmentarz_% ... w_Kolinczu

Na mapach wyglądał tak:



Po kilkukrotnym przejściu uprawnego pola i przeskoczeniu głębokiego rowu weszliśmy na teren dawnego kirkutu ćwierćtysięcznej żydowskiej społeczności sprzed ćwierć wieku.
Oprócz nietypowych gatunków i egzemplarzy drzew, NIC nie sugeruje wyjątkowości tego miejsca, które nota bene jest dośc urokliwe dzięki spiętrzeniu sąsiadujących z nim strug...



Cytat ze źródła: http://naszekaszuby.pl/modules/artykuly ... icleid=115

W 1772 r. w dobrach szlacheckich powiatu tczewskiego odnotowano 320 Żydów, w powiecie nowskim było ich 57, natomiast w powiecie świeckim 145, z czego także zdecydowana większość przypadała na dobra szlacheckie (119 osób). Na całym Pomorzu Gdańskim znajdowały się zaledwie cztery synagogi wiejskie, z czego trzy na Kociewiu: w Kolinczu (pow. tczewski), Bukowcu (pow. świecki) i Kulmadze (pow. nowski). W szlacheckiej wsi Kolincz należącej do Władysława Bystrama na ogólną liczbę 313 mieszkańców, zdecydowana większość, bo aż 232 osoby, była Żydami.
Zenon Hubert Nowak, Dzieje Żydów w Prusach Królewskich do roku 1772. Charakterystyka, [w:] Żydzi w dawnej Rzeczypospolitej. Materiały z Konferencji „Autonomia Żydów w Rzeczypospolitej szlacheckiej”, red. nauk. A. Link-Lenczowski, T. Polański, Wrocław 1991, s. 136-143; W. Odyniec, Położenie ekonomiczne, s. 134-135; G. Dabinnus, dz. cyt., s. 75-76, 83.

Gdzie mogła znajdować się ta synagoga...

[mploszaj]

Jestem pod wrażeniem Waszych dociekań :-) Najlepsze w tym jest to, iż w MHŻP na mapie Kolincz jest, a na portalu Wirtualnego Sztetla go brak.
Podam to miejsce do uzupełnienia, bo to nie zwykle ważna informacja.
Co do synagogi, to na pewno była drewniana i mało prawdopodobne jest ustalenie jej położenia.

A cmentarze takie jak ten w Kolinczu, to jest to, co tygryski lubią najbardziej Dybuk Was żaden nie pogonił?

Nie pasuje mi jedynie ten krzyżyk na mapie...

[be-good]

(...) Nie pasuje mi jedynie ten krzyżyk na mapie...

(...)Dybuk Was żaden nie pogonił?

Bez obaw .
Dla porównania - z cytowanej powyżej mapy z roku 1893 - oto duży cmentarz sporej, bogatej miejskiej społeczności żydowskiej w Starogardzie Gdańskim (nieco na wschód na mapie widoczny jest też Kolincz!):

http://www.kirkuty.xip.pl/starogardgd.htm http://www.sztetl.org.pl/pl/article/sta ... tarze/1970,/

Również oznaczony krzyżem . Jest oczywiste, że na ogół kartografowie dla oznaczania kirkutów używali innych symboli, ale nie działo tak się zawsze.
I pewnie tak było w przypadku cmentarza nieistniejącej już w XIX wieku wiejskiej społeczności, o której istnieniu dziś nawet niewielu historyków pamięta...



Źródło mapy: http://www.davidrumsey.com/luna/servlet ... mi=0&trs=4

W edycji: - offtopikowo przypomniał mi się Polański w kontekście dybukowo-krzyżowym :

[BBvideo 425,350][/BBvideo]

[zunia]

Cmentarz żydowski znajdował się długo jeszcze w dobrach rycerskich Kolincz, skąd przybywali Żydzi starogardzcy. Cmentarz
ten wspomniany jeszcze w spisie z 1846 r. został zamknięty w 1854 r.

To informacja z książki „Dzieje Starogardu” T.1 (pr. zbior. pod red. M. Kallasa)