Żydzi z Kolincza

[be-good]

Proszę o odpowiedzi po godzinie 20:00 w piątek:

Ż.jpg (285.41 KiB) Przejrzano 3214 razy

Ż.jpg (285.41 KiB) Przejrzano 3214 razy

P.S. W rzeczonej wsi mieszka obecnie niewielu więcej ludzi niż przed pierwszym rozbiorem i wcieleniem nas do Prus.

[be-good]

.

Zagadka leży odłogiem, więc dodaję, że we wsi tej od prawie stu lat świeci się ta żarówka,
co jest wartym zauważenia ewenementem:

ŻAR.jpg (31.38 KiB) Przejrzano 3172 razy

ŻAR.jpg (31.38 KiB) Przejrzano 3172 razy

Za kilka tygodni dzięki regulacjom unijnym obrót żarówkami tego rodzaju stanie się nielegalny...

[niespokojna66]

to może chodzi o Kolincz , strzelam
nowa nazwa to kula grzewcza
http://www.se.pl/technologie/nauka/niem ... 55365.html" onclick="window.open(this.href);return false;

[zaakceptowany][/zaakceptowany]

[zielu]

Herb będący podpowiedzą to Tarnawa. Idąc tym śladem dotarłem do Kazimierza Bystrama (ok. 1700 - przed 1745), asesora sądu ziemskiego w Tczewie, dziedzica wsi Czyżykowo i Wędkowy. I tutaj mój trop się urwał, bo Czyżykowa nigdy nie zamieszkiwało 250 Żydów, a Wędków z synagogą i kirkutem trudno mi sobie wyobrazić. Ale może się mylę?

[be-good]

PRIMO: Niespokojna66 ma racją - to KOLINCZ

SECUNDO: Zielu bardzo słusznie odczytał herb i połączył go z Bistramami / Bystramami.

Cytuję tu analizę spisu ludności na rok przejęcia naszej części Pomorza przez Prusy:

Źródło: http://naszekaszuby.pl/modules/artykuly ... icleid=115

W 1772 r. w dobrach szlacheckich powiatu tczewskiego odnotowano 320 Żydów, w powiecie nowskim było ich 57, natomiast w powiecie świeckim 145, z czego także zdecydowana większość przypadała na dobra szlacheckie (119 osób). Na całym Pomorzu Gdańskim znajdowały się zaledwie cztery synagogi wiejskie, z czego trzy na Kociewiu: w Kolinczu (pow. tczewski), Bukowcu (pow. świecki) i Kulmadze (pow. nowski). W szlacheckiej wsi Kolincz należącej do Władysława Bystrama na ogólną liczbę 313 mieszkańców, zdecydowana większość, bo aż 232 osoby, była Żydami.

Wynika z tego, że dwie trzecie okołotczewskich Żydów (co ósmy Żyd z całego Pomorza Gdańskiego) mieszkało w ich wielkim skupisku w Kolinczu.
Wraz z nastaniem czasów pruskich szybko przenieśli się do innych centrów, tu - głównie do Starogardu.

A zabytkowa żarówka pali się do dziś w wodnej elektrowni z roku 1912.

[be-good]

Źródło: http://naszekaszuby.pl/modules/artykuly ... icleid=115

W 1772 r. w dobrach szlacheckich powiatu tczewskiego odnotowano 320 Żydów, w powiecie nowskim było ich 57, natomiast w powiecie świeckim 145, z czego także zdecydowana większość przypadała na dobra szlacheckie (119 osób). Na całym Pomorzu Gdańskim znajdowały się zaledwie cztery synagogi wiejskie, z czego trzy na Kociewiu: w Kolinczu (pow. tczewski), Bukowcu (pow. świecki) i Kulmadze (pow. nowski). W szlacheckiej wsi Kolincz należącej do Władysława Bystrama na ogólną liczbę 313 mieszkańców, zdecydowana większość, bo aż 232 osoby, była Żydami.

Wynika z tego, że dwie trzecie okołotczewskich Żydów (co ósmy Żyd z całego Pomorza Gdańskiego) mieszkało w ich wielkim skupisku w Kolinczu.
Wraz z nastaniem czasów pruskich szybko przenieśli się do innych centrów, tu - głównie do Starogardu.

Żeby było ciekawie - Kolincz miał wówczas populację prawie równą ludności innej sporej wsi też leżącej nad Wierzycą - Pelplina.
W roku 1780 Pelplin (liczony razem z Wolą i trzynastoma tamtejszymi protestantami) liczył 335 osób .

Źródło: http://mateuszzielinski.com.pl/pliki/10 ... ro.doc.pdf

[LukaszB]

W Muzeum Historii Żydów Polskich znajduje się wielka mapa przedstawiająca gminy żydowskie w Polsce w roku 1765, na której zaznaczono Kolincz Tczewa brak.

[be-good]

(...) Tczewa brak.

Bo wówczas praktykujący Żydzi nie mogli osiedlać się w tutejszych miastach, umożliwili to dopiero Prusacy po rozbiorach.

[LukaszB]

(...) Tczewa brak.

Bo wówczas praktykujący Żydzi nie mogli osiedlać się w tutejszych miastach, umożliwili to dopiero Prusacy po rozbiorach.

Pisząc o Tczewie miałem na myśli Ćzyżykowo gdzie mieli osiedlić się Żydzi zanim dostąpili zaszczytu zamieszkiwania w murach miejskich.
PS. Prusacy umożliwili zamieszkanie Żydów w miastach Pomorza, ale nie wszystkim

[G.S.]

Zdjęcie tej samej mapy, którą LukaszB umieścił w swoim poście, ale lepszej jakości.