Stare nazwy ulic

[LukaszB]

Raduński tłumaczy powstanie dawnej nazwy ul. Królowej Jadwigi

[ZBYCHU]

Wojska polskiego-Skarszewska

[Michał]

W czasie mojej dzisiejszej okołopromocyjnej bytności w tczewskiej MBP przyglądałem się przez dłuższą chwilę ciekawemu obwieszczeniu wyborczemu z 31 maja 1946 roku, dotyczącego obwodów w słynnym referendum. Z zaznaczonymi ulicami w tychże obwodach i punktami głosowań.

No i parę rzeczy stało się jaśniejsze. Primo tajemnicza ulica Buraczana pojawiła się w obwodzie głosującym w szkole w Tczewskich Łąkach (notabene to pośredni dowód, że jeszcze w roku szkolnym 1945/1946 ta szkoła działała). Ciąg ulic jest następujący:
„Tczewskie Łąki, ul. Wałowa, ul, Szkolna, ul. Buraczana, ul. Motławska, ul. Długa, ul. Poprzeczna, ul. Zajączkowska, ul. Ostatnia, ul Żabia, ul. Żurawia, Osiedle im. S. Staszyca”.

Patrząc na mapę i bardzo logiczny ciąg wyliczenia tych ulic, to mocny kandydat wydaje się jeden. Ulica Buraczana, to istniejąca do dziś polna droga biegnąca na zapleczu zabudowań ulicy Szkolnej od strony północno-wschodniej. Na przedwojennych mapach przy jej północnym krańcu, koło zbiegu ze Szkolną znajdujemy jakiś tajemniczy budynek, dziś już nie istniejący, a niewykluczone, że w 1946 roku stały już jakieś zabudowania u jej zbiegu z Czatkowską (dziś mające adres na tej ulicy w Tczewskich Łąkach). Prawdopodobnie w związku z faktem, że ostatecznie żadne budynki przy Buraczanej adresu nie miały, gdzieś w toku kolejnych przekształceń nazwa bardzo szybko zaginęła.

O wiele słabszy jest kandydat nr 2, czyli, że mowa o zabudowaniach cegielni. Przesłanka ku temu jest tylko jedna. Skoro całe osiedle Staszica miało swój lokal wyborczy w szkole w Tczewskich Łąkach, to czemuż leżący o wiele bliżej tejże szkoły rejon cegielni miały głosować w salkach kościelnych na Gdańskiej, jak reszta Czatkowskiej? Ale nic nam nie wiadomo by te zabudowania miały kiedykolwiek inny adres niż Czatkowska. Trudno też powiedzieć, czy byli tam wówczas jacykolwiek stali mieszkańcy no i logika wykazu ulic wskazuje zdecydowanie rejon Tczewskich Łąk.

Przy okazji tego spisu mamy nowe dane co do tajemniczych stawideł. Pełna nazwa tej „miejscówki” brzmi: „Byłe stawidła koło toru pędlowego”. Co już sporo mówi (gdzie tor pędlowy był wszyscy wiemy). A występuje ona w jednym z okręgów nowomiejskich w ciągu ulic: Chłodna, Południowa, Mostowa, Pomira, Kozia, Pomorska, Nowy Rynek, Kaszubska, Sobieskiego, Żwirki, Wigury, Rejtana, Byłe stawidła koło toru pędlowego, ul Prątnica, Strażnica 156-157.

Stąd z grubsza możemy stwierdzić, że to jakaś, nieznana nam zabudowa w okolicy dzisiejszej Sadowej, przy samych torach. Trudno powiedzieć, czy na północ, czy południe. Jak miałbym strzelać, to bym przypuszczał, że być może to jakiś pofolwarczny budynek na południe od Sadowej, niedaleko wyjścia Milenu spod torów (stawidła!).

[LukaszB]

Kościelna – Kirchenstrasse 1939 – Kościelna - Kirchenstrasse 1904

Na mapie z 1883 roku ulica ta nazywa się St. Georgsstrasse co jest logiczen - prowadziła z rynku do placu św. Jerzego i kościoła pod tym samym wezwaniem.

[wojad121]

Witam wszystkich Forumowiczów,
Prowadzę badania genealogiczne, i w jednym z aktów USC moich przodków znalazłem taki zapis jak w załączniku.
Proszę i pomoc w odczytaniu nazwy ulicy.

[LukaszB]

Prawdopodobnie to Langgartenstrasse czyli dzisiejsza ks. Ściegiennego

[Wałasz]

To nie będzie raczej ob. Ściegiennego - nie zgadzałaby się numeracja, która pozostała niezmienna co najmniej od pocz. XX w. Poza tym musiałoby wystąpić podwójne "g" w opisie, a nie ma tego. Mało było ulic w Tczewie, które posiadały tyle numerów, dlatego patrząc na spis z 1914 r., skłaniałbym się jednak ku "Stargarderstrasse", czyli dzisiejszej 30 Stycznia. Patrząc na model pisma Kurrentschrift, pierwsze dwie litery to mogłyby być właśnie St. Nie potrafię rozszyfrować nazwiska, ale numer 22 wskazywałby na dom naprzeciw szpitala, czyli późniejszą siedzibę ubecji (ob. nr 10). Budynek wzniesiono dla młynarza Friedricha Süssa - być może mieszkały w nim osoby zatrudnione w jego majątku.
Nie widać również, z jakiego roku pochodzi ten wypis, bo to też może mieć znaczenie dla numeracji obiektów. Do końca XIX w. bodajże obowiązywała numeracja hipoteczna, ale co do dawnego traktu starogardzkiego nie mam tu pewności. Ewentualnie pod uwagę można brać też budynek 30 Stycznia nr 2 na rogu Wąskiej, który nie tak dawno temu został wyburzony i gdzie dziś jest Stokrotka. Według inwentarza akt nadzoru budowlanego Tczewa ob. obiekty nr 2 i 3 też przez pewien czas miały nr. 22 i 23, zanim w końcówce zaboru pruskiego nadano im 32 i 33.

[wojad121]

Witam,
załączam cały dokument, może coś Wam ułatwi.
Dziękuję za odpowiedź.

[Wałasz]

Trudna sprawa, bo rok 1910 r., w którym został wystawiony dokument, może sugerować czas zmian w numeracji. Nie mam pewności co do nazwiska - Fischer lub Discher? Jeśli Pan wie, o jaką osobę chodzi, to proszę podać. Poza tym sam fakt zamieszkania nie musi oznaczać własności. Zatem to mógł być równie dobrze budynek 30 Stycznia 10, jak i 30 Stycznia 2 według współczesnych adresów.
Mam sfotografowane najważniejsze dokumenty z teczki nadzoru budowlanego dla 30 Stycznia 22 (ob. 10), ale tam pojawia się tylko Suess jako właściciel, a numer 22 jakby był dopisany później do jego odręcznego pisma. Z kolei posiadaczem nieruchomości pod nr 32-33 (wcześniej 22-23, a ob. 2-3) był nijaki Karl Hoseit. Z książki adresowej miasta Tczewa, datowanej na poł. lat 20., wynika, że w obydwu obiektach mieszkało dużo osób: https://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/publicat ... 65/content
Może Pan ewentualnie zadzwonić do Archiwum Zakładowego Urzędu Miasta i poprosić p. Leszka Bodio o udostępnienie teczki nr 893 (Stargarderstrasse 32-33 [22-23]). Trzeba byłoby sprawdzić czy w latach 1909-1911 te obiekty miały jeszcze nr. 22 i 23. Jeśli tak, to może być właściwy trop.
https://bip.tczew.pl/osoby/18532/leszek_bodio
Na stronie UM mają jeszcze archiwalną kartę budynku 2 i przybudówki 2A, które zostały niedawno wyburzone.

[wojad121]

Nazwisko Discher. Mieszkał tam prawdopodobnie Alexander i Matylda, moi pra dziadkowie.
Dziękuję za ogrom informacji!