Architektura

Mała architektura

Wiele niewielkich, niepozornych obiektów, które mijamy codziennie ma wartość historyczną, z której nie zdajemy sobie sprawy. Mowa o zabytkach małej architektury.

W Tczewie do tej grupy możemy zaliczyć: kapliczkę przydrożną, pompy wodne, hydranty, pokrywy kanalizacyjne, słupy ogłoszeniowe oraz zabytkowy.... szalet miejski.

Jedyna zabytkowa tczewska kapliczka, znajduje się w parku przy ul. Przemysława II, została zbudowana przez Eugeniusza Frenchowicza w drugiej połowie lat 40 XX wieku. Rodzina Frenchowiczów przybyła do Tczewa w 1945 roku z Wilna. W podzięce za szczęśliwy powrót do Polski, zbudowali kapliczkę, którą wyposażyli w ryngraf Matki Boskiej Ostrobramskiej. Pierwotnie kapliczka znajdowała się przy budynku przy dawnej ul. Prątnica 19. (obecnie ul. Sadowa, teren budynku Prokuratury Rejonowej). W związku z przejęciem terenu przez miasto w 2001 roku, kapliczka została przeniesiona w obecne miejsce.

Do naszych czasów przetrwały także zabytkowe pompy, które przed budową miejskich wodociągów służyły mieszkańcom do czerpania wody: najstarsze - przy Szkole Podstawowej nr 5, Wieży Ciśnień oraz postawione w czasach PRL-u np. przy ul. Tetmajera

Na terenie miasta mamy również kilka zabytkowych, ponad stuletnich hydrantów. Ich powstanie jest związane z budową wieży ciśnień i sieci wodno-kanalizacyjnej miasta. Większość z nich została zaprojektowana w 1904 roku w Berlinie w pracowni firmy Davida Grove. Obecnie można je zobaczyć przy ulicach: Westerplatte, Wojska Polskiego, 30go Stycznia, Wilczej, Kruczej i Półwiejskiej (firmy Bopp & Reuther Mannheim), Sienkiewicza (firmy Polte z Magdeburga, powstał prawdopodobnie przed rokiem 1920) oraz hydranty ziemne przy Wieży Ciśnień (Davida Grove) i ul. Prostej ( Bopp & Reuther Mannheim).

Do naszych czasów dotrwało także wiele starych pokryw, chroniących studzienki kanalizacyjne. Na kilkunastu ulicach spotykamy te zaprojektowane przez Davida Grove, kilka rodzajów firmy H. Behrendt z Pasewalk oraz pojedyncze egzemplarze z von Neukolln i Królewca.

Uzupełnieniem zabytków małej architektury są powstałe około 1910 r. słupy ogłoszeniowe przy ul. Łąkowej i Czyżykowskiej

i zabytkowy szalet miejski, służący mieszkańcom od około 1910 roku.

fb2